Yaz

Yaz jest złożonym hormonalnym lekiem antykoncepcyjnym, zawierającym dwa składniki aktywne: etynyloestradiol i drospirenon, stosowanym w celu zapobiegania ciąży. Lek ten charakteryzuje się dużą skutecznością antykoncepcyjną, jednak może nieznacznie zwiększać ryzyko zakrzepów krwi, zwłaszcza w pierwszym roku stosowania.

Wskazania do stosowania leku Yaz

Zapobieganie ciąży: Yaz jest złożonym hormonalnym środkiem antykoncepcyjnym, który skutecznie zapobiega ciąży poprzez połączenie działania etynyloestradiolu i drospirenonu. Etynyloestradiol to syntetyczny estrogen, a drospirenon to syntetyczny progestagen. Działają one wspólnie, hamując owulację, zmieniając konsystencję śluzu szyjkowego, co utrudnia plemnikom dotarcie do komórki jajowej, oraz zmieniając wyściółkę macicy, co utrudnia zagnieżdżenie się zapłodnionego jaja.

Leczenie umiarkowanego trądziku u kobiet stosujących antykoncepcję doustną: Yaz może być również stosowany w leczeniu umiarkowanego trądziku pospolitego u kobiet, które chcą jednocześnie korzystać z antykoncepcji doustnej. Drospirenon zawarty w leku ma właściwości antyandrogenne, co pomaga redukować trądzik poprzez zmniejszenie wydzielania sebum oraz łagodzenie stanów zapalnych skóry.

Leczenie objawów związanych z zespołem napięcia przedmiesiączkowego (PMS): Yaz może być stosowany do łagodzenia objawów zespołu napięcia przedmiesiączkowego, takich jak wahania nastroju, drażliwość, ból piersi, bóle głowy i obrzęki. Drospirenon działa przeciwnadciśnieniowo, co pomaga redukować zatrzymywanie wody w organizmie, a tym samym zmniejsza objawy PMS.

Regulacja cyklu miesiączkowego: Stosowanie Yaz może pomóc w regulacji cyklu miesiączkowego, zmniejszając występowanie nieregularnych miesiączek, bolesnych miesiączek oraz obfitych krwawień miesiączkowych. Regularne stosowanie leku prowadzi do ustabilizowania hormonalnego cyklu menstruacyjnego, co przynosi ulgę kobietom z zaburzeniami miesiączkowania.

Zmniejszenie ryzyka wystąpienia łagodnych zmian w piersiach: Istnieją dowody na to, że stosowanie złożonych hormonalnych środków antykoncepcyjnych, takich jak Yaz, może zmniejszać ryzyko wystąpienia łagodnych zmian w piersiach, takich jak włókniaki i torbiele, poprzez stabilizację poziomów hormonów płciowych.

Ochrona przed pewnymi nowotworami: Badania sugerują, że stosowanie złożonych doustnych środków antykoncepcyjnych może zmniejszać ryzyko raka jajnika i endometrium. Mechanizmy te są związane z hamowaniem owulacji oraz stabilizacją hormonalną, co ogranicza ekspozycję tkanek na cykliczne zmiany hormonalne.

Czytaj więcej: Wskazania do stosowania Yaz

Działanie leku Yaz

Yaz działa jako złożony hormonalny środek antykoncepcyjny, który zawiera dwa hormony – etynyloestradiol i drospirenon. Te hormony zapobiegają owulacji, zagęszczają śluz szyjkowy, co utrudnia plemnikom dotarcie do komórki jajowej, oraz zmieniają wyściółkę macicy, co utrudnia zagnieżdżenie się zapłodnionej komórki jajowej. Dzięki temu Yaz skutecznie zapobiega ciąży przy prawidłowym stosowaniu.

Czytaj więcej: Działanie Yaz

Dawkowanie leku Yaz

Yaz jest dostępny w formie blistra zawierającego 28 tabletek, z czego 24 są jasnoróżowe i zawierają substancje czynne, a 4 są białe i pełnią rolę tabletek placebo. Należy przyjmować jedną tabletkę dziennie, najlepiej o tej samej porze każdego dnia, niezależnie od posiłków, popijając niewielką ilością wody.

Kolejność przyjmowania tabletek:

1. Jasnoróżowe tabletki: Przyjmować przez pierwsze 24 dni cyklu.
2. Białe tabletki placebo: Przyjmować przez ostatnie 4 dni cyklu.

Po zakończeniu 28-dniowego cyklu, należy rozpocząć nowy blister natychmiast, bez przerwy, zaczynając ponownie od jasnoróżowych tabletek.

Do każdego blistra dołączono 7 samoprzylepnych pasków z dniami tygodnia. Należy wybrać pasek, który odpowiada dniu rozpoczęcia stosowania leku. Na przykład, jeśli pierwszy dzień stosowania przypada na środę, należy wybrać pasek z oznaczeniem „śr” i nakleić go w górnej części blistra, w miejscu napisu „Tu należy umieścić naklejkę z dniami tygodnia”. Dzięki temu łatwiej będzie monitorować codzienne przyjmowanie tabletek zgodnie z kierunkiem strzałek na blistrze.

Podczas stosowania białych tabletek placebo, zazwyczaj w 2. lub 3. dniu występuje tzw. krwawienie z odstawienia, przypominające miesiączkę. Po przyjęciu ostatniej białej tabletki, niezależnie od tego, czy krwawienie jeszcze trwa, należy rozpocząć nowy blister. Nowe opakowania będą rozpoczynane w tym samym dniu tygodnia, co poprzednie, co sprawia, że krwawienia występują regularnie co miesiąc.

Stosowanie leku Yaz w opisany sposób zapewnia ciągłą ochronę antykoncepcyjną, również podczas 4 dni przyjmowania tabletek placebo. Pamiętaj, aby przestrzegać kolejności przyjmowania tabletek oraz regularności stosowania, co jest kluczowe dla utrzymania skuteczności antykoncepcyjnej.

Czytaj więcej: Dawkowanie Yaz

Z czym nie łączyć leku Yaz

Stosując lek antykoncepcyjny Yaz, który zawiera etinylestradiol i drospirenon, zawsze informuj swojego lekarza oraz innych specjalistów zdrowia, takich jak lekarz dentysta czy farmaceuta, o wszystkich przyjmowanych lekach i produktach ziołowych. To ważne, ponieważ niektóre leki i substancje mogą wpływać na skuteczność Yaz, zmieniając jego stężenie we krwi, obniżając jego efektywność w zapobieganiu ciąży lub wywołując nieoczekiwane krwawienie.

Leki, Które Mogą Wpłynąć na Skuteczność Yaz:

• Leki przeciwpadaczkowe, takie jak prymidon, fenytoina, barbiturany, karbamazepina, okskarbamazepina.
• Leki przeciwtuberkulozowe, na przykład ryfampicyna.
• Leki stosowane w leczeniu zakażeń HIV i HCV, takie jak inhibitory proteazy i nienukleozydowe inhibitory odwrotnej transkryptazy (rytonawir, newirapina, efawirenz).
• Leki przeciwgrzybicze, na przykład gryzeofulwina i ketokonazol.
• Leki na zapalenie stawów i chorobę zwyrodnieniową stawów, takie jak etorykoksyb.
• Leki na nadciśnienie płucne, na przykład bosentan.
• Produkty ziołowe zawierające ziele dziurawca zwyczajnego (Hypericum perforatum).

Leki, Na Które Yaz Może Wpływać:

• Leki zawierające cyklosporynę.
• Leki przeciwpadaczkowe, takie jak lamotrygina, co może zwiększyć ryzyko napadów drgawkowych.
• Leki stosowane przy problemach z oddychaniem, jak teofilina.
• Leki na ból i kurcze mięśni, na przykład tizanidyna.

Kontraindikacje z Leczeniem na Zapalenie Wątroby Typu C: Nie stosować Yaz u pacjentek z zapaleniem wątroby typu C, które przyjmują leki zawierające ombitaswir z parytaprewirem i rytonawirem, dazabuwir, glekaprewir z pibrentaswirem lub sofosbuwir z welpataswirem i woksylaprewirem. Te leki mogą spowodować podwyższone wyniki testów czynnościowych wątroby.

Czytaj więcej: Z czym nie łączyć Yaz

Skutki uboczne leku Yaz

Lek Yaz, podobnie jak wiele innych leków antykoncepcyjnych, niesie ze sobą ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Poniżej przedstawiamy najczęściej występujące skutki uboczne:

• Bóle głowy, bóle brzucha, bóle piersi, powiększenie piersi, bolesne lub nieregularne miesiączki, wahania nastroju, trądzik oraz wzrost masy ciała należą do najczęściej występujących działań niepożądanych.
• Zawroty głowy, stany depresyjne, nerwowość, senność, migreny, parestezje, bóle gardła, brzucha, szyi, pleców, kończyn, miednicy, skurcze mięśni, żylaki, nadciśnienie tętnicze, wymioty, niestrawność, wzdęcia, nieżyt żołądka, biegunka, trądzik, świąd, wysypka, opryszczka, zakażenia grzybicze, upławy, zapalenie pochwy, krwawienia z macicy lub pochwy, zaburzenia miesiączkowania (bolesne lub skąpe miesiączki, krwotok miesiączkowy), suchość pochwy, nieprawidłowy rozmaz szyjkowy, powiększenie i torbiele piersi, uderzenia gorąca, spadek libido, osłabienie, wzmożona potliwość, obrzęki, wzrost lub spadek masy ciała, wzrost apetytu, problemy ze snem, problemy ze wzrokiem, zakrzep krwi, zaburzenia rytmu serca, zakażenie pęcherza moczowego, nagłe zaczerwienienie twarzy to skutki uboczne, które występują niezbyt często.
• Kandydoza, trombocytopenia, reakcje alergiczne, zaburzenia endokrynologiczne, hiperkaliemia, hiponatremia, bezsenność, dreszcze, zapalenie spojówek, zespół suchego oka, choroby oka, brak orgazmu, tachykardia, zapalenie żył, choroby tętnic, krwawienia z nosa, omdlenia, powiększenie obwodu brzucha, uczucie pełności w żołądku i jelitach, przepuklina rozworu przełykowego, kandydoza jamy ustnej, suchość jamy ustnej, zaparcia, ból pęcherzyka żółciowego, zapalenie pęcherzyka żółciowego, ostuda, egzema, trądzikowate zapalenie skóry, suchość skóry, rumień guzowaty, zaburzenia skóry, rozstępy na skórze, kontaktowe zapalenie skóry, światłoczułe zapalenie skóry, guzki skórne, łysienie lub nadmierne owłosienie, ból podczas stosunku płciowego, krwawienia po stosunku, zapalenie sromu lub pochwy, torbiele lub nowotwór piersi, polip szyjki macicy, zanik błony śluzowej trzonu macicy, powiększenie lub torbiel jajnika, spadek wagi, złe samopoczucie to skutki uboczne, które występują rzadziej – do 1 na 1000 osób.

• Istnieją również skutki uboczne, których częstość występowania nie jest znana. Należą do nich: nadwrażliwość, rumień wielopostaciowy, żylne i tętnicze zaburzenia zakrzepowo-zatorowe, nadciśnienie tętnicze, ostre lub przewlekłe zaburzenia czynności wątroby, nowotwory wątroby, ostuda, obrzęk naczynioruchowy, choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, padaczka, migrena, mięśniaki macicy, porfiria, toczeń rumieniowaty układowy, opryszczka ciężarnych, zespół hemolityczno-mocznicowy, pląsawica Sydenhama, żółtaczka cholestatyczna oraz wzrost ryzyka wystąpienia raka szyjki macicy.

W przypadku jakichkolwiek działań niepożądanych lub pytań dotyczących stosowania leku Yaz, należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Czytaj więcej: Skutki uboczne Yaz

Przeciwwskazania dla leku Yaz

Nie należy stosować leku Yaz, jeśli u pacjentki występuje jakikolwiek z poniższych stanów. W takich przypadkach należy poinformować lekarza, który doradzi odpowiednią alternatywę antykoncepcyjną:

Alergia: Nie należy stosować leku Yaz, jeśli pacjentka ma uczulenie na etynyloestradiol, drospirenon lub którykolwiek z pozostałych składników tego leku. Objawy reakcji alergicznej mogą obejmować świąd, wysypkę lub obrzęk. W przypadku wystąpienia takich objawów należy natychmiast przerwać stosowanie leku i skontaktować się z lekarzem.

Zakrzepy krwi: Lek Yaz nie powinien być stosowany przez pacjentki, które obecnie mają lub kiedykolwiek miały zakrzep krwi w naczyniach żylnych nóg (zakrzepica żył głębokich), płucach (zatorowość płucna) lub innych narządach. Dodatkowo, jeśli pacjentka wie, że ma zaburzenia wpływające na krzepliwość krwi, takie jak niedobór białka C, niedobór białka S, niedobór antytrombiny III, obecność czynnika V Leiden lub przeciwciał antyfosfolipidowych, nie powinna stosować leku Yaz. Zaburzenia te zwiększają ryzyko powstania zakrzepów krwi, co może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych.

Choroby serca i układu krążenia: Pacjentki, które przeszły zawał serca lub udar, nie powinny stosować leku Yaz. Dodatkowo, kobiety z dławicą piersiową (choroba, która powoduje silny ból w klatce piersiowej i może być pierwszym objawem zawału serca) lub przemijającym napadem niedokrwiennym (przemijające objawy udaru) powinny unikać stosowania tego leku. Choroby te zwiększają ryzyko powikłań zakrzepowo-zatorowych, które mogą być nasilone przez działanie hormonalne leku Yaz.

Choroby metaboliczne i hormonalne: Lek Yaz nie jest zalecany dla pacjentek z ciężką cukrzycą z uszkodzeniem naczyń krwionośnych, bardzo wysokim ciśnieniem krwi, bardzo wysokim stężeniem tłuszczów we krwi (cholesterolu lub triglicerydów) oraz chorobą nazywaną hiperhomocysteinemią. Te schorzenia mogą zwiększać ryzyko powstania zakrzepów krwi, co jest niebezpieczne dla zdrowia pacjentki.

Migrena: Kobiety, które mają lub miały w przeszłości rodzaj migreny nazywany „migreną z aurą”, powinny unikać stosowania leku Yaz. Migrena z aurą jest związana z wyższym ryzykiem udaru mózgu, a stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych może dodatkowo zwiększyć to ryzyko.

Choroby wątroby i nerek: Pacjentki z chorobami wątroby, których czynność wątroby jest wciąż nieprawidłowa, lub z niewydolnością nerek nie powinny stosować leku Yaz. Stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych może pogorszyć stan tych chorób, a także zwiększać ryzyko wystąpienia działań niepożądanych związanych z wątrobą i nerkami.

 Nowotwory: Kobiety, które miały w przeszłości lub obecnie mają nowotwór wątroby, raka piersi lub narządów płciowych, lub podejrzewa się ich występowanie, nie powinny stosować leku Yaz. Estrogeny i progestageny mogą wpływać na wzrost niektórych nowotworów, co może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia pacjentki.

Niewyjaśnione krwawienie z pochwy: Jeżeli u pacjentki występuje jakiekolwiek krwawienie z pochwy o niewyjaśnionej przyczynie, stosowanie leku Yaz jest przeciwwskazane do momentu wyjaśnienia przyczyny krwawienia przez lekarza. Niewyjaśnione krwawienia mogą być objawem poważnych schorzeń, które wymagają dokładnej diagnostyki i odpowiedniego leczenia.

Zapalenie wątroby typu C: Lek Yaz nie powinien być stosowany u pacjentek z zapaleniem wątroby typu C, które przyjmują produkty lecznicze zawierające ombitaswir z parytaprewirem i rytonawirem, dazabuwir, glekaprewir z pibrentaswirem lub sofosbuwir z welpataswirem i woksylaprewirem. Kombinacje tych leków mogą powodować podwyższone wyniki testów czynnościowych wątroby (wzrost stężenia enzymu wątrobowego AlAT), co może prowadzić do poważnych powikłań zdrowotnych.

Należy powiedzieć lekarzowi, jeśli u pacjentki występuje jakikolwiek z następujących stanów. W pewnych sytuacjach należy zachować szczególną ostrożność podczas stosowania leku Yaz lub jakiegokolwiek innego złożonego hormonalnego leku antykoncepcyjnego. Jeżeli którykolwiek z poniższych stanów wystąpi lub ulegnie zaostrzeniu podczas stosowania leku Yaz, należy skonsultować się z lekarzem.

Historia raka piersi: Jeśli w bliskiej rodzinie pacjentki występował w przeszłości lub występuje obecnie rak piersi, konieczna jest szczególna ostrożność. Chociaż nie ma bezpośredniego związku między stosowaniem hormonalnych środków antykoncepcyjnych a zwiększonym ryzykiem raka piersi, istotne jest monitorowanie stanu zdrowia i regularne badania.

Choroby wątroby lub pęcherzyka żółciowego: Kobiety z chorobami wątroby lub pęcherzyka żółciowego powinny stosować lek Yaz ostrożnie. Hormonalne środki antykoncepcyjne mogą wpływać na funkcję wątroby i pęcherzyka żółciowego, co może prowadzić do pogorszenia stanu tych narządów.

Cukrzyca: Pacjentki z cukrzycą, zwłaszcza z powikłaniami naczyniowymi, powinny zachować ostrożność podczas stosowania leku Yaz. Hormonalne środki antykoncepcyjne mogą wpływać na metabolizm glukozy i kontrolę cukrzycy.

Depresja: Kobiety z historią depresji powinny być monitorowane podczas stosowania leku Yaz. Chociaż hormonalne środki antykoncepcyjne nie są bezpośrednio związane z występowaniem depresji, niektóre pacjentki mogą doświadczać zmian nastroju.

Choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego: Kobiety z przewlekłymi zapalnymi chorobami jelit, takimi jak choroba Leśniowskiego-Crohna i wrzodziejące zapalenie jelita grubego, powinny stosować lek Yaz ostrożnie. Te choroby mogą zwiększać ryzyko zakrzepów krwi, co jest dodatkowo potęgowane przez stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych.

Toczeń rumieniowaty układowy (SLE): Pacjentki z toczniem rumieniowatym układowym (SLE) powinny być monitorowane podczas stosowania leku Yaz. SLE jest chorobą autoimmunologiczną, która może zwiększać ryzyko zakrzepów krwi.

Zespół hemolityczno-mocznicowy: Kobiety z zespołem hemolityczno-mocznicowym, zaburzeniem krzepnięcia krwi powodującym niewydolność nerek, powinny zachować ostrożność podczas stosowania leku Yaz. To schorzenie może być zaostrzone przez hormonalne środki antykoncepcyjne.

Niedokrwistość sierpowatokrwinkowa: Pacjentki z niedokrwistością sierpowatokrwinkową, dziedziczną chorobą czerwonych krwinek, powinny stosować lek Yaz ostrożnie. Hormonalne środki antykoncepcyjne mogą wpływać na przebieg tej choroby.

Hipertriglicerydemia: Kobiety z podwyższonym poziomem tłuszczów we krwi (hipertriglicerydemia) lub dodatnim wywiadem rodzinnym dla tej choroby powinny być ostrożne. Hipertriglicerydemia jest związana ze zwiększonym ryzykiem zapalenia trzustki, co może być zaostrzone przez hormonalne środki antykoncepcyjne.

Planowany zabieg chirurgiczny: Jeśli pacjentka wymaga zabiegu chirurgicznego lub nie będzie chodziła przez długi czas, należy zaprzestać stosowania leku Yaz na kilka tygodni przed operacją lub okresem unieruchomienia. Ryzyko zakrzepów krwi jest zwiększone w takich sytuacjach, a stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych może to ryzyko dodatkowo zwiększyć.

Bezpośrednio po porodzie: Pacjentki, które są bezpośrednio po porodzie, znajdują się w grupie podwyższonego ryzyka zakrzepów krwi. Należy skonsultować się z lekarzem, aby ustalić, jak szybko można rozpocząć przyjmowanie leku Yaz po porodzie.

Zapalenie żył pod skórą i żylaki: Kobiety z zapaleniem żył pod skórą (zakrzepowe zapalenie żył powierzchniowych) lub żylakami powinny stosować lek Yaz ostrożnie. Te stany mogą zwiększać ryzyko powstania zakrzepów krwi, co może być potęgowane przez hormonalne środki antykoncepcyjne.

Padaczka: Pacjentki chorujące na padaczkę powinny być monitorowane podczas stosowania leku Yaz, ponieważ niektóre leki przeciwpadaczkowe mogą wpływać na skuteczność antykoncepcji hormonalnej (patrz „Lek Yaz a inne leki”).

Choroby pojawiające się w czasie ciąży lub wcześniejszego stosowania hormonów płciowych: Kobiety, u których występowały choroby takie jak utrata słuchu, porfiria (choroba krwi), opryszczka ciężarnych (wysypka skórna z pęcherzykami w czasie ciąży), pląsawica Sydenhama (choroba układu nerwowego), powinny stosować lek Yaz ostrożnie. Te choroby mogą być zaostrzone przez stosowanie hormonów płciowych.

Ostuda: Pacjentki, u których występuje lub kiedykolwiek wystąpiła ostuda (złotobrązowe plamy barwnikowe, tzw. plamy ciążowe, zwłaszcza na twarzy), powinny unikać bezpośredniej ekspozycji na światło słoneczne lub promieniowanie ultrafioletowe podczas stosowania leku Yaz, ponieważ może to zaostrzyć objawy.

Obrzęk naczynioruchowy: Jeśli pacjentka wystąpią objawy obrzęku naczynioruchowego, takie jak obrzęk twarzy, języka i/lub gardła, trudności w połykaniu lub pokrzywka, powodujące trudności w oddychaniu, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem. Leki zawierające estrogeny mogą powodować lub nasilać objawy zarówno dziedzicznego, jak i nabytego obrzęku naczynioruchowego.

Zadaj pytanie lekarzowi

Zadaj pytanie do lekarza anonimowo i bezpłatnie.

Pytanie do lekarza

Pseudonim *

Email *

Wyślij

O leku

Źródła

Zamienniki dla leku Yaz

Ostatnia aktualizacja: 7 listopada 2024