Salbutamol

Salbutamol jest to lek, którego działanie polega na rozszerzaniu oskrzeli. Preparat ten wykorzystywany jest w alergologii oraz przy chorobach płuc. Substancją czynną leku jest salbutamol. Preparat ten występuje w różnych postaciach m.in. jako roztwór do wstrzykiwań czy aerozol wziewny.

Działanie Salbutamol

Lek Salbutamol stosowany jest w leczeniu chorób płuc oraz w alergologii. Działanie tego preparatu polega na rozszerzaniu oskrzeli, a także na rozkurczaniu mięśni gładkich oskrzeli.

Substancją czynną leku jest salbutamol, który zaliczany jest do grupy tzw. beta2-mimetyków. Mechanizm działania leku polega na aktywacji receptorów adrenergicznych typu beta2 z mięśniach gładkich oskrzeli, które występują na powierzchni komórek mięśniowych, gruczołowych czy nerwowych. W wyniku aktywacji tych receptorów mięśnie gładkie oskrzeli się rozkurczają, a oskrzela rozszerzają, przez co wentylacja płuc jest lepsza, a powietrze może swobodnie przepływać w drogach oddechowych. Salbutamol również wpływa na pobudzenie przemiany materii poprzez zwiększenie stężenia glukozy, a także kwasów tłuszczowych. Najczęściej salbutamol stosuje się w postaci wziewnej, dzięki czemu działanie leku jest szybsze. Po zastosowaniu doustnym lek jest szybko wchłaniany, a jego działanie rozpoczyna się już po ok. 30 minutach, osiąga maksymalne stężenie po ok. 2 godzinach i utrzymuje się w organizmie maksymalnie przez kolejnych 12 godzin. Biodostępność salbutamolu po zastosowaniu doustnym to 50%. Przy zastosowaniu wziewnym 10-20% dawki leku przedostaje się do dolnych dróg oddechowych, a pozostała część (80-90%) wchłania się do krwioobiegu z przewodu pokarmowego. Substancja ta jest metabolizowana w wątrobie do siarczanu i zostaje wydalona z organizmu w ciągu 72 godzin – częściowo w postaci niezmienionej, w postaci siarczanu przez nerki (ok. 65-90%) oraz z kałem (4%).

Salbutamol występuje w postaci:

• aerozolu wziewnego, aerozolu inhalacyjnego,
• roztworu do wstrzykiwań,
• roztworu do inhalacji z nebulizatora,
• proszku do inhalacji,
• zawiesiny,
• syropu,

Wskazania do stosowania leku Salbutamol

Salbutamol to lek z grupy leków rozszerzających oskrzela, zwany również lekiem beta-adrenomimetycznym. Wskazaniami do stosowania leku Salbutamol są:

Leczenie astmy i skurczu oskrzeli – Salbutamol jest często stosowany jako lek przeciwdziałający skurczom oskrzeli i napadom astmy. Działa poprzez rozszerzenie oskrzeli i ułatwienie przepływu powietrza do płuc. Lek może być stosowany zarówno u dorosłych, jak i dzieci powyżej 6. roku życia.

Odwracalne stany skurczowe dróg oddechowych – Salbutamol może być stosowany w stanach, w których występują odwracalne skurcze dróg oddechowych, takich jak choroba obturacyjna płuc (COPD) i mukowiscydoza.

Stosowanie doraźne przed planowanym wysiłkiem fizycznym i przewidywanym kontaktem z alergenem – Salbutamol może być stosowany jako lek doraźny przed planowanym wysiłkiem fizycznym lub przed przewidywanym kontaktem z alergenem, który wywołuje napady duszności. W takim przypadku lek może pomóc w uniknięciu napadów duszności i poprawie oddychania.

Warto jednak pamiętać, że Salbutamol powinien by

Przeciwwskazania do stosowania leku Salbutamol

Przeciwwskazaniami do stosowania leku Salbutamol są:

Nadwrażliwość na substancję czynną leku lub którykolwiek z jego składników – osoby, które są nadwrażliwe na salbutamol lub jakikolwiek inny składnik leku, powinny unikać jego stosowania. W przypadku wystąpienia reakcji alergicznej na lek, należy natychmiast skontaktować się z lekarzem.

Zapobieganie niepowikłanemu porodowi przedwczesnemu (nie dotyczy leku w postaci dożylnej) – Salbutamol może hamować skurcze macicy, co może zwiększać ryzyko powikłań w przypadku porodu przedwczesnego. Z tego powodu Salbutamol jest przeciwwskazany u kobiet w ciąży, które nie są w fazie porodu.

Zapobieganie poronieniu zagrażającemu – Podobnie jak w przypadku porodu przedwczesnego, Salbutamol może hamować skurcze macicy i zwiększać ryzyko powikłań w przypadku zagrożenia poronieniem. Salbutamol jest przeciwwskazany u kobiet w ciąży w sytuacji zagrożenia poronieniem.

Wystąpienie w przeszłości objawów zagrażających życiu (jak np. zaburzenia pracy serca) po zastosowaniu salbutamolu – Osoby, które w przeszłości miały objawy zagrażające życiu, takie jak problemy z pracą serca, po zastosowaniu Salbutamolu, powinny unikać stosowania tego leku. Lekarz może zalecić inne leczenie w przypadku astmy lub innych stanów, w których Salbutamol jest przeciwwskazany.

Dawkowanie leku Salbutamol

Dawkę, częstość stosowania, a także czas trwania leczenia ustalany jest przez lekarza. Sama dawka natomiast uzależniona jest od czynników tkj. wiek pacjenta, masa ciała, jednostka chorobowa czy choroby towarzyszące np. niewydolność wątroby czy zaburzenia czynności nerek.

Dawkowanie

• lek w postaci aerozolu inhalacyjnego, proszku do inhalacji – maksymalna dobowa dawka, którą stosuje się u osób dorosłych, a także u dzieci i młodzieży powyżej 4. roku życia to 800 μg. Pojedyncza dawka – stosowana w celu przerwania skurczu oskrzeli lub zapobiegawczo przed wysiłkiem fizycznym lub kontaktem z alergenem – to 200 μg. Dawkę taką można zastosować maksymalnie 4 razy na dobę.
• lek w postaci płynu do inhalacji z nebulizatora – maksymalna dobowa dawka, którą stosuje się u osób dorosłych, a także u dzieci i młodzieży powyżej 4. roku życia to 20 mg. W warunkach szpitalnych dawkę tę można zwiększyć dwukrotnie czyli do 40 mg. W przypadku dzieci, które nie ukończyły 4. roku życia, należy rozważyć stosowanie leku w innej postaci.
• w przypadku niemowląt oraz małych dzieci, u których stosuje się lek w postaci wziewnej, wykorzystywana jest tzw. komora inhalacyjna Babyhaler, która pozwala na dostarczenie dziecku odpowiedniej dawki leku.
• lek podawany podskórnie, domięśniowo i dożylnie – maksymalna dobowa dawka, którą można stosować u osób dorosłych, to 3 mg.
• lek w postaci syropu podawanego doustnie – maksymalna dobowa dawka stosowana u osób dorosłych, a także u młodzieży powyżej 12. roku życia, to 16 mg. Maksymalna dobowa dawka – stosowana u dzieci w wieku od 2 do 12 lat – to 8 mg.
• lek w postaci tabletek przeznaczonych do stosowania doustnego – maksymalna dobowa dawka stosowana u osób dorosłych, a także u młodzieży powyżej 12. roku życia, to 32 mg. Maksymalna dobowa dawka – stosowana u dzieci w wieku od 2 do 12 lat – to 24 mg.

Środki ostrożności związane ze stosowaniem leku Salbutamol

1. Pacjenci z ciężką postacią astmy, a także jej niestabilnym przebiegiem, nie powinni stosować leku Salbutamol jako jedyny preparat w leczeniu astmy. Najczęściej dodatkowo włączany jest kortykosteroid w postaci doustnej lub wziewnej.
2. Dawkę leku ustala lekarz. To lekarz również decyduje o jej zmniejszeniu lub zwiększeniu na podstawie dokładnej oceny czynności układu oddechowego. W sytuacji, gdy pacjent czuje że musi częściej stosować lek powinien zgłosić się do lekrza.
3. Szczególną ostrożność powinny zachować osoby:

• z tyreotoksykozą
• równolegle stosujące ksantyny, steroidy, leki moczopędne nieoszczędzające potas – ryzyko hipokaliemii,
• z nadczynnością tarczycy,
• z padaczką,
• z nadciśnieniem tętniczym – ryzyko wzrostu ciśnienia,
• z tętniakiem,
• z cukrzycą – ryzyko wzrostu stężenia glukozy we krwi,
• z kardiomiopatią przerostową,
• z tachyarytmią,
• z guzem chromatochłonnym nadnerczy.

4. Objawy takie jak duszność oraz ból w klatce piersiowej w trakcie leczenia z zastosowaniem Salbutamolu powinny skłonić pacjenta do wizyty u lekarza – może być to objawem niedokrwienia mięśnia sercowego.
5. Lek może mieć wpływ na zahamowanie czynności skurczowej macicy, co należy brać pod uwagę u kobiet w okresie porodu.
6. W trakcie trwania leczenia należy kontrolować stężenie mleczanów w surowicy, z uwagi na to, że jego wzrost może doprowadzić do duszności i hiperwentylacji. W efekcie można podejrzewać, że leczenie astmy nie jest skuteczne.
7. Kobiety będące w ciąży nie powinny stosować żadnego leku bez konsultacji z lekarzem. Stosowanie tego leku w ciąży jest dopuszczalne jedynie wtedy, gdy lekarz uzna, że korzyści dla matki są znacznie większe niż ryzyko dla płodu. Leku w postaci roztworu do iniekcji nie wolno stosować przed 22 tygodniem ciąży, a także w celu zapobiegania przedwczesnemu porodowi u kobiet, które mają stwierdzoną chorobę niedokrwienną serca lub mają predyspozycje do jej wystąpienia, u kobiet z wewnątrzmacicznym obumarciem płodu, ze stwierdzoną letalną wadą wrodzoną rozwojową u płodu, letalną malformacją chromosomalną, a także w innych przypadkach, gdzie przedłużanie ciąży jest zagrożeniem.
8. Kobiety w okresie laktacji powinny poradzić się lekarza w kwestii stosowania leku Salbutamol. Zazwyczaj stosowanie tego preparatu przez kobiety karmiące piersią jest dopuszczalne jedynie wtedy, gdy korzyści dla matki są znacznie wyższe niż ryzyko dla płodu.

Interakcje leku Salbutamol z innymi preparatami

Przed rozpoczęciem leczenia z zastosowaniem preparatu Salbutamol należy poinformować lekarza o wszystkich stosowanych ostatnio i obecnie lekach, również tych, które są dostępne bez recepty. Szczególną ostrożność należy zachować podczas stosowania równolegle:

• innych leków, które pobudzają receptory adrenergiczne tkj. adrenalina czy pseudoefedryna – ryzyko niekorzystnego działania na układ sercowo-naczyniowy a także wystąpienia ciężkich skutków ubocznych. W przypadku absolutnej konieczności dopuszczalne jest jedynie stosowanie leku Salbutamol w postaci wziewnej.
• leków, które blokują receptory adrenergiczne typu beta tkj. metroprolol – ryzyko hamowania działania salbutamolu, a także ryzyko skurczu oskrzeli u osób z astmą,
• leków trójpierścieniowych przeciwdepresyjnych oraz inhibitorów MAO – ryzyko wystąpienia ciężkich działań niepożądanych, ostrożność należy zachować również przez okres 14 dni od zakończenia stosowania tych preparatów;
• glikozydów nasercowych, chinidyny, innych leków przeciwarytmicznych – ryzyko wystąpienia zaburzeń pracy serca,
• leków przeciwcukrzycowych – ryzyko osłabienia ich działania,
• pochodnych ksantyny, leków moczopędnych oraz leków przeczyszczających – ryzyko wystąpienia ciężkiej hipokaliemii, kontrolnie należy wykonywać badania krwi.

Z czym nie łączyć leku Salbutamol

Nie zaleca się stosowania salbutamolu jednocześnie z nieselektywnymi lekami beta-adrenolitycznymi, takimi jak propranolol. Beta-adrenolityki są zwykle stosowane do leczenia nadciśnienia, niektórych rodzajów arytmii serca oraz migreny. Jednoczesne stosowanie tych leków z salbutamolem może prowadzić do obniżenia skuteczności salbutamolu oraz wzrostu ryzyka niepożądanych reakcji sercowo-naczyniowych.

Czytaj więcej: Z czym nie łączyć leku Salbutamol

Skutki uboczne leku Salbutamol

Oto bardziej szczegółowe informacje na temat skutków ubocznych Salbutamolu:

Bardzo często:

Drżenie – występuje częściej niż u 1 na 10 osób. Jest to jednym z najczęstszych skutków ubocznych Salbutamolu. Może on wystąpić w różnym stopniu, od lekkiego drżenia dłoni po drżenie całego ciała. Zwykle nie jest to niebezpieczne, ale może utrudniać wykonywanie precyzyjnych czynności, takich jak pisanie lub korzystanie z narzędzi.

Często:

Ból głowy – występuje rzadziej niż u 1 na 10 osób. Jest to częsty skutek uboczny Salbutamolu. Zwykle jest łagodny i przechodzi samoistnie, ale w niektórych przypadkach może być intensywny i trudny do zniesienia.

Przyspieszenie akcji serca (tachykardia), kołatanie serca – to częste skutki uboczne Salbutamolu. Lek może wpływać na pracę serca, powodując przyspieszenie akcji serca lub nieregularne bicie serca. Zwykle jest to łagodne i przechodzi samoistnie, ale w niektórych przypadkach może być intensywne i wymagać konsultacji lekarskiej.

Kurcze mięśni – występują rzadziej niż u 1 do 10 osób. Jest to częsty skutek uboczny Salbutamolu. Może on objawiać się kurczami mięśni w różnych częściach ciała, takich jak ręce, nogi lub mięśnie brzucha. Zwykle jest to łagodne i przechodzi samoistnie, ale w niektórych przypadkach może być intensywne i wymagać konsultacji lekarskiej.

Rzadko:

Zmniejszenie stężenia potasu we krwi (hipokaliemia) – występuje rzadziej niż u 1 na 1000 osób. Salbutamol może wpływać na równowagę elektrolitową organizmu, co może prowadzić do hipokaliemii. Objawy hipokaliemii mogą obejmować słabość mięśni, zmęczenie, nudności i wymioty, a w niektórych przypadkach mogą być poważne.

Rozszerzenie obwodowych naczyń krwionośnych – występuje rzadziej niż u 1 na 1000 osób. Salbutamol może wpływać na naczynia krwionośne, powodując rozszerzenie naczyń obwodowych. Może to prowadzić do obniżenia ciśnienia krwi, zawrotów głowy i omdlenia.

Bardzo rzadko:

Zaburzenia rytmu serca – występują bardzo rzadko, rzadziej niż u 1 na 10 000 osób. Salbutamol może wpływać na pracę serca, powodując zaburzenia rytmu serca, takie jak nieregularne bicie serca, przyspieszone bicie serca i skurcze dodatkowe serca. Te objawy mogą być poważne i wymagają natychmiastowej interwencji medycznej.

Nadpobudliwość – występuje bardzo rzadko, rzadziej niż u 1 na 10 000 osób. Salbutamol może wpływać na układ nerwowy, powodując nadpobudliwość, objawiającą się zwiększonym napięciem mięśni, drażliwością, niepokojem i bezsennością.

Sztywność mięśni – występuje bardzo rzadko, rzadziej niż u 1 na 10 000 osób. Salbutamol może wpływać na mięśnie, powodując sztywność mięśni, co może utrudniać poruszanie się i wykonywanie codziennych czynności. Objawy sztywności mięśni zwykle ustępują samoistnie po odstawieniu leku, ale w niektórych przypadkach mogą wymagać konsultacji lekarskiej.

Częstość nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych):

• zwiększone stężenie cukru (glukoza) i (lub) kwasu mlekowego we krwi;
• zmniejszone ciśnienie tętnicze, mogące powodować uczucie „pustki w głowie” lub zawroty głowy;
• gromadzenie się płynu w płucach (obrzęk płuc), które może powodować utrudnienie oddychania;
• nagłe zaczerwienie twarzy;
• niedociśnienie tętnicze.

Czytaj więcej: Skutki uboczne leku Salbutamol

Zadaj pytanie lekarzowi

Zadaj pytanie do lekarza anonimowo i bezpłatnie.

Pytanie do lekarza

Pseudonim *

Email *

Wyślij

O leku

Źródła

Zamienniki dla leku Salbutamol

Ostatnia aktualizacja: 17 grudnia 2023