Propranolol

Propranolol to lek beta-adrenolityczny, który obniża ciśnienie krwi, redukuje częstość pracy serca i jest stosowany w leczeniu nadciśnienia, migotania przedsionków, oraz w profilaktyce migren. Działa również na objawy związane z lękiem, poprzez zmniejszenie objawów fizycznych, takich jak drżenie rąk.

Działanie Propranolol

Propranolol działa przez blokowanie receptorów beta-adrenergicznych w sercu i innych częściach ciała. To blokowanie zmniejsza efekty adrenaliny i innych substancji stresowych, co prowadzi do obniżenia ciśnienia krwi, spowolnienia pracy serca, oraz zmniejszenia siły skurczu mięśnia sercowego. W rezultacie, lek ten znajduje zastosowanie w leczeniu nadciśnienia tętniczego, niektórych rodzajów bólu w klatce piersiowej (dusznica bolesna), zaburzeń rytmu serca, oraz w profilaktyce migren. Dodatkowo, ze względu na jego zdolność do zmniejszania objawów fizycznych lęku, takich jak drżenie, jest również używany w sytuacjach wywołujących stres, na przykład przed wystąpieniami publicznymi.

Lek Propranolol występuje pod 2 nazwami handlowymi:

• Propranolol Accord: pod taką nazwą występuje w postaci tabletek powlekanych 10 mg lub 50 mg (w 1 opakowaniu znajduje się 50 sztuk tabletek);
• Propranolol WZF pod taką nazwą występuje w postaci roztworu do wstrzykiwań 1mg/ml (10 ampułek po 1 ml), tabletek powlekanych 10 mg oraz tabletek powlekanych 50 mg (50 sztuk).

Wskazania do stosowania Propranolol

Nadciśnienie tętnicze: Propranolol jest używany do obniżania wysokiego ciśnienia krwi, co pomaga w zapobieganiu powikłaniom, takim jak udar, zawał serca i niewydolność nerek.

Dusznica bolesna (ból w klatce piersiowej): Poprzez zmniejszenie zapotrzebowania serca na tlen (poprzez spowolnienie tętna i obniżenie ciśnienia krwi), propranolol może pomóc w redukcji bólu w klatce piersiowej związanego z niedokrwieniem serca.

Zaburzenia rytmu serca (arytmie): Lek jest stosowany do kontrolowania niektórych rodzajów arytmi serca, stabilizując rytm serca.

Profilaktyka migreny: Propranolol może być stosowany w celu zmniejszenia częstotliwości i nasilenia ataków migrenowych, działając poprzez efekty rozszerzające naczynia i stabilizujące.

Lęk sytuacyjny i społeczny: Pomimo że nie jest to pierwotne wskazanie, propranolol jest czasem przepisywany do łagodzenia objawów fizycznych lęku, takich jak drżenie rąk, serce walące w piersi, czy pocenie się, szczególnie w sytuacjach wywołujących stres.

Tachykardia zatokowa: Używany do spowolnienia nadmiernie szybkiego rytmu serca.

Hiperthyreoidyzm: Może być stosowany w celu łagodzenia niektórych objawów nadczynności tarczycy, takich jak szybki rytm serca, drżenie i lęk, chociaż nie leczy samej przyczyny nadczynności.

Profilaktyka wtórna po zawale mięśnia sercowego: U niektórych pacjentów propranolol może być stosowany po zawale serca w celu zmniejszenia ryzyka kolejnych zawałów.

Feochromocytoma: W połączeniu z innymi lekami, propranolol może być stosowany w leczeniu tej rzadkiej guzów nadnerczy, ale tylko w celu kontroli nadciśnienia przed operacją.

Dławica naczynioruchowa: Chociaż mniej powszechne, propranolol może pomagać w niektórych przypadkach dławicy spowodowanej skurczem naczyń krwionośnych.

Kiedy nie stosować Propranolol?

Nadwrażliwość na substancję czynną lub którykolwiek ze składników leku: Osoby, które wykazują reakcje alergiczne na propranolol lub którykolwiek składnik preparatu, nie powinny go stosować.

Zespół chorego węzła zatokowego: Stan, w którym naturalny rozrusznik serca (węzeł zatokowy) nie funkcjonuje prawidłowo, co może prowadzić do niewystarczającej liczby uderzeń serca.

Blok zatokowo-przedsionkowy: Zakłócenie przewodzenia impulsów elektrycznych między węzłem zatokowym a przedsionkami serca.

Niekontrolowana niewydolność serca: Stosowanie Propranololu może pogorszyć stan osób z niewydolnością serca, której nie udało się ustabilizować leczeniem.

Ciężka bradykardia: Bardzo wolne bicie serca, które może prowadzić do niewystarczającego przepływu krwi do organów ciała.

Dławica Prinzmetala: Rzadka forma bólu w klatce piersiowej spowodowana skurczami naczyń wieńcowych, na którą propranolol może mieć negatywny wpływ.

Ciężka postać nadciśnienia tętniczego: Propranolol nie jest zalecany u pacjentów z bardzo wysokim ciśnieniem krwi, które jest trudne do kontrolowania.

Kwasica metaboliczna: Stan, w którym krew staje się zbyt kwaśna, co może być pogorszone przez działanie propranololu.

Astma oskrzelowa, stany skurczowe oskrzeli, przewlekła obturacyjna choroba płuc: Propranolol może nasilać skurcz oskrzeli, co jest szczególnie niebezpieczne dla osób z chorobami dróg oddechowych.

Blok serca II lub III stopnia: Ciężkie zaburzenia przewodzenia w sercu, które mogą być pogłębione przez działanie tego leku.

Stany ryzyka niewyrównania hipoglikemii: Propranolol może maskować objawy hipoglikemii, co jest szczególnie niebezpieczne dla diabetyków.

Wstrząs kardiogenny: Stan krytyczny, w którym serce nie jest w stanie pompować wystarczającej ilości krwi do organizmu.

Nieleczony guz chromochłonny nadnerczy: Propranolol może wpływać na regulację ciśnienia krwi u osób z tym guzem.

Ciężkie zaburzenia krążenia obwodowego: Może pogorszyć objawy związane z niedostatecznym przepływem krwi do kończyn.

Rzadko występująca dziedziczna nietolerancja galaktozy, niedobór laktazy typu Lappa lub zespół złego wchłaniania glukozy-galaktozy – lek zawiera laktozę: Osoby z tymi zaburzeniami nie powinny przyjmować leku zawierającego laktozę.

Rzadkie dziedziczne zaburzenia związane z nietolerancją fruktozy, zespół złego wchłaniania glukozy-galaktozy lub niedobór sacharazy-izomaltazy – lek zawiera sacharozę: Stosowanie propranololu może być szkodliwe dla osób z tymi stanami ze względu na obecność sacharozy w preparacie.

Środki ostrożności przy stosowaniu Propranolol

Nadwrażliwość na substancję czynną lub którykolwiek ze składników leku: Osoby, które wykazują reakcje alergiczne na propranolol lub którykolwiek składnik preparatu, nie powinny go stosować.

Zespół chorego węzła zatokowego: Stan, w którym naturalny rozrusznik serca (węzeł zatokowy) nie funkcjonuje prawidłowo, co może prowadzić do niewystarczającej liczby uderzeń serca.

Blok zatokowo-przedsionkowy: Zakłócenie przewodzenia impulsów elektrycznych między węzłem zatokowym a przedsionkami serca.

Niekontrolowana niewydolność serca: Stosowanie Propranololu może pogorszyć stan osób z niewydolnością serca, której nie udało się ustabilizować leczeniem.

Ciężka bradykardia: Bardzo wolne bicie serca, które może prowadzić do niewystarczającego przepływu krwi do organów ciała.

Dławica Prinzmetala: Rzadka forma bólu w klatce piersiowej spowodowana skurczami naczyń wieńcowych, na którą propranolol może mieć negatywny wpływ.

Ciężka postać nadciśnienia tętniczego: Propranolol nie jest zalecany u pacjentów z bardzo wysokim ciśnieniem krwi, które jest trudne do kontrolowania.

Kwasica metaboliczna: Stan, w którym krew staje się zbyt kwaśna, co może być pogorszone przez działanie propranololu.

Astma oskrzelowa, stany skurczowe oskrzeli, przewlekła obturacyjna choroba płuc: Propranolol może nasilać skurcz oskrzeli, co jest szczególnie niebezpieczne dla osób z chorobami dróg oddechowych.

Blok serca II lub III stopnia: Ciężkie zaburzenia przewodzenia w sercu, które mogą być pogłębione przez działanie tego leku.

Stany ryzyka niewyrównania hipoglikemii: Propranolol może maskować objawy hipoglikemii, co jest szczególnie niebezpieczne dla diabetyków.

Wstrząs kardiogenny: Stan krytyczny, w którym serce nie jest w stanie pompować wystarczającej ilości krwi do organizmu.

Nieleczony guz chromochłonny nadnerczy: Propranolol może wpływać na regulację ciśnienia krwi u osób z tym guzem.

Ciężkie zaburzenia krążenia obwodowego: Może pogorszyć objawy związane z niedostatecznym przepływem krwi do kończyn.

Rzadko występująca dziedziczna nietolerancja galaktozy, niedobór laktazy typu Lappa lub zespół złego wchłaniania glukozy-galaktozy – lek zawiera laktozę: Osoby z tymi zaburzeniami nie powinny przyjmować leku zawierającego laktozę.

Rzadkie dziedziczne zaburzenia związane z nietolerancją fruktozy, zespół złego wchłaniania glukozy-galaktozy lub niedobór sacharazy-izomaltazy – lek zawiera sacharozę: Stosowanie propranololu może być szkodliwe dla osób z tymi stanami ze względu na obecność sacharozy w preparacie.

Jak stosować Propranolol?

Stosowanie Propranololu może różnić się w zależności od wskazań leczniczych, a dokładne dawkowanie powinno być zawsze ustalane indywidualnie przez lekarza. Ogólnie, dawkowanie Propranololu może obejmować:

Nadciśnienie tętnicze: Zazwyczaj rozpoczyna się od dawki 80 mg dziennie, podzielonej na dwie lub trzy dawki. Dawkę tę można stopniowo zwiększać w zależności od reakcji pacjenta, do maksymalnie 320 mg dziennie.

Profilaktyka migreny: Początkowa dawka wynosi zwykle od 40 mg do 80 mg dziennie, podzielona na dwie lub trzy mniejsze dawki. Maksymalna dawka może wynosić do 240 mg dziennie.

Dusznica bolesna: Zazwyczaj stosuje się dawkę początkową 80 mg dziennie, podzieloną na dwie lub trzy mniejsze dawki, z możliwością zwiększenia do 160-320 mg w zależności od potrzeb pacjenta.

Leczenie objawów lękowych: Dawkowanie może się różnić, ale często stosuje się dawkę jednorazową w przedziale 40-80 mg przed sytuacją wywołującą lęk.

Zaburzenia rytmu serca: Dawkowanie jest indywidualne i zależy od konkretnego przypadku, ale często zaczyna się od 10 do 40 mg trzy lub cztery razy dziennie.

Roztwór do wstrzykiwań: lek występujący w postaci roztworu do wstrzykiwań przeznaczony jest do stosowania dożylnego. Terapię, w przypadku osób dorosłych, zaczyna się od 1 mg preparatu, który należy podawać w ciągu 1 minuty. Dawkę powtarza się co 2 minuty, aż do momentu, gdy wystąpi poprawa lub też zostanie osiągnięta maksymalna dawka leku czyli 10 mg w przypadku przytomnych pacjentów lub 5 mg w przypadku pacjentów będących w znieczuleniu. Dawkowanie u dzieci – w tej grupie wiekowej roztwór do wstrzykiwać można zastosować jedynie w przypadku nagłych zaburzeń rytmu serca. Dawka u dzieci i młodzieży wynosi od 0,025 do 0,05 mg na każdy kilogram masy ciała. Lek należy podawać dożylnie powoli oraz pod kontrolą EKG. W razie konieczności lek można podać powtórnie w odstępach 6-8 godzinnych.

Lek Propranolol należy odstawiać stopniowo po zakończonym leczeniu. Zaleca się zmniejszanie dawek przez okres od 7 do 14 dni. Przed planowanym zabiegiem chirurgicznym lek należy odstawić najpóźniej 24 godziny przed operacją.  W przypadku przedawkowania leku mogą wystąpić objawy takie jak: spadek ciśnienia krwi, spadek akcji serca, ostra niewydolność serca, skurcz oskrzeli, który prowadzi do problemów z oddychaniem oraz duszności. W przypadku wystąpienia wymienionych objawów należy w trybie pilnym skontaktować się z lekarzem.

Z czym nie łączyć leku Propranolol

Propranolol, stosowany w leczeniu chorób serca i nadciśnienia, może oddziaływać z różnymi substancjami, co wpływa na jego efektywność i bezpieczeństwo. Poniżej znajduje się szczegółowy opis interakcji Propranololu z innymi lekami:

Antagoniści Wapnia (Werapamil, Diltiazem) i Propranolol Propranolol w połączeniu z werapamilem lub diltiazemem, które są antagonistami wapnia o działaniu inotropowym ujemnym, może prowadzić do znacznego obniżenia ciśnienia krwi i spowolnienia pracy serca (bradykardii). Ta kombinacja jest szczególnie ryzykowna u pacjentów z istniejącymi problemami sercowymi, gdyż może zwiększać ryzyko niewydolności serca.

Leki na Nadciśnienie i Dławicę Piersiową i Propranolol Kombinacja Propranololu z lekami takimi jak nifedypina, nisoldypina, nikardypina, isradypina, czy lacydypina może skutkować nieprzewidywalnymi zmianami w skuteczności obu leków. Propranolol może nasilać działanie obniżające ciśnienie krwi, co wymaga ostrożności i regularnego monitorowania ciśnienia krwi pacjenta.

Lidokaina i Propranolol Propranolol może wpływać na metabolizm lidokainy, leku znieczulającego miejscowo, zwiększając jej stężenie we krwi. To może prowadzić do zwiększenia ryzyka toksyczności lidokainy, szczególnie u pacjentów z zaburzeniami funkcji wątroby. Dawkowanie lidokainy powinno być starannie monitorowane w przypadku jednoczesnego stosowania z Propranololem.

Leki Kardiologiczne i Propranolol Współstosowanie Propranololu z lekami takimi jak dyzopiramid, chinidyna, amiodaron, propafenon, czy glikozydy naparstnicy może prowadzić do zaburzeń rytmu serca. Propranolol, będąc beta-blokerem, może nasilać efekty działania tych leków na serce, co wymaga szczególnego nadzoru klinicznego.

Adrenalina i Propranolol Stosowanie Propranololu z adrenaliną może prowadzić do nieoczekiwanego wzrostu ciśnienia krwi i skurczu naczyń krwionośnych, znanego jako reakcja paradoksalna. Dlatego w przypadkach, gdzie adrenalina jest wymagana (np. w reakcjach alergicznych), Propranolol może komplikować odpowiedź terapeutyczną.

NLPZ (Ibuprofen, Indometacyna) i Propranolol Niesteroidowe leki przeciwzapalne (NLPZ) takie jak ibuprofen czy indometacyna mogą zmniejszać skuteczność Propranololu w obniżaniu ciśnienia krwi. Dzieje się tak przez hamowanie działania Propranololu na naczynia krwionośne, co może wymagać dostosowania dawek lub zmiany terapii.

Leki na Migrenę i Propranolol Propranolol może wchodzić w interakcje z lekami przeciwmigrenowymi takimi jak ergotamina, dihydroergotamina, czy ryzatryptan. Może to prowadzić do nasilenia skutków ubocznych, w tym problemów z krążeniem, co wymaga ostrożności w stosowaniu tych leków razem.

Leki Psychotropowe (Chloropromazyna, Tiorydazyna) i Propranolol Leki psychotropowe takie jak chloropromazyna i tiorydazyna mogą nasilać efekt obniżenia ciśnienia krwi przez Propranolol, co może prowadzić do ortostatycznej hipotensji (gwałtownego spadku ciśnienia przy wstawaniu). Wymaga to monitorowania ciśnienia krwi i możliwej korekty dawek.

Cymetydyna i Propranolol Cymetydyna, stosowana w leczeniu zaburzeń żołądkowych, może zwiększać stężenie Propranololu we krwi przez hamowanie jego metabolizmu w wątrobie. To może zwiększać ryzyko skutków ubocznych Propranololu, wymagając dostosowania dawek.

Ryfampicyna i Propranolol Ryfampicyna, stosowana w leczeniu gruźlicy, może przyspieszać metabolizm Propranololu, co może zmniejszać jego skuteczność. Wymaga to monitorowania stanu pacjenta i ewentualnego dostosowania dawki Propranololu.

Teofilina i Propranolol Propranolol może zwiększać stężenie teofiliny we krwi, stosowanej w leczeniu astmy. Wzajemne oddziaływanie może prowadzić do nasilenia skutków ubocznych teofiliny, co wymaga dokładnego monitorowania stężenia teofiliny we krwi.

Warfaryna, Hydralazyna i Propranolol Stosowanie Propranololu z warfaryną (środek rozrzedzający krew) lub hydralazyną (na nadciśnienie) wymaga ostrożności, gdyż może wpływać na skuteczność tych leków. Regularne badania krwi i dostosowanie dawek mogą być potrzebne.

Fingolimod i Propranolol Fingolimod, stosowany w leczeniu stwardnienia rozsianego, w połączeniu z Propranololem może nasilać bradykardię. Wymaga to ścisłego nadzoru kardiologicznego.

Fluwoksamina, Barbiturany i Propranolol Fluwoksamina i barbiturany, stosowane w leczeniu lęku i bezsenności, mogą wpływać na metabolizm Propranololu, co może wymagać dostosowania dawek.

Inhibitory MAO i Propranolol Stosowanie inhibitorów MAO, stosowanych w leczeniu depresji, w połączeniu z Propranololem może prowadzić do nadmiernego obniżenia ciśnienia krwi. Wymagana jest ostrożność i możliwa korekta dawek.

Klonidyna i Propranolol Przyjmowanie klonidyny wraz z Propranololem wymaga ostrożności, szczególnie przy zaprzestaniu terapii klonidyną. Nagłe odstawienie klonidyny może prowadzić do gwałtownego wzrostu ciśnienia krwi, szczególnie przy jednoczesnym stosowaniu z Propranololem. Proces odstawienia powinien być prowadzony pod nadzorem lekarza.

Czytaj więcej: Z czym nie łączyć leku Propranolol

Skutki uboczne leku Propranolol

Podczas stosowania leku Propranolol, podobnie jak w przypadku innych leków o zbliżonym działaniu, istnieje ryzyko wystąpienia działań niepożądanych. Do takich skutków ubocznych zalicza się:

występujące często (u 1 na 10 osób):

• zaburzenia snu,
• koszmary nocne,
• bradykardia,
• sinienie, ziębnięcie kończyn,
• uczucie zmęczenia, które przemija,
• choroba Raynauda,

występujące niezbyt często (u 1 na 100 osób):

• zaburzenia czynności układu pokarmowego (w przypadku roztworu do wstrzykiwań),

występujące rzadko (u 1 na 1 000 osób):

• wahania nastroju,
• omamy,
• psychozy,
• zawroty głowy,
• parestezje,
• małopłytkowość,
• suchość oczu,
• zaburzenia widzenia,
• nasilenie niewydolności serca,
• nasilenie bloku serca,
• skurcz oskrzeli,
• łysienie,
• wysypka,
• plamica,
• reakcje skórne o charakterze łuszczycopodobnym,
• nasilenie objawów łuszczycy,
• hipotonia ortostatyczna z omdleniem,
• zaostrzenie chromania przestankowego,

występujące bardzo rzadko:

• pojedyncze przypadki, które przypominają miastenię,
• nasilenie miastenii,
• wzrost miana przeciwciał przeciwjądrowych (ANA),

częstotliwość występowania nie jest znana:

• biegunka,
• nudności,
• wymioty,
• uczucie oszołomienia,
• drgawki, które są związane z hipoglikemia,
• hipoglikemia (u noworodków, niemowląt dzieci, pacjentów w podeszłym wieku, pacjentów poddawanym hemodialiozom, u pacjentów leczonych przeciwcukrzycowo, u pacjentów z przewlekłą chorobą wątroby, a także takich, którzy byli głodzeni przez długi okres czasu).

Czytaj więcej: Skutki uboczne leku Propranolol

Zadaj pytanie lekarzowi

Zadaj pytanie do lekarza anonimowo i bezpłatnie.

Pytanie do lekarza

Pseudonim *

Email *

Wyślij

O leku

Zamienniki dla leku Propranolol

Ostatnia aktualizacja: 21 lutego 2024