Propranolol

Propranolol jest lekiem z grupy beta-adrenolityków, stosowanym w wielu schorzeniach sercowo-naczyniowych oraz do leczenia niektórych rodzajów lęku i migreny. Działa poprzez blokowanie receptorów beta-adrenergicznych, co prowadzi do zmniejszenia aktywności serca i obniżenia ciśnienia krwi.

Wskazania do stosowania leku Propranolol

Nadciśnienie tętnicze: Propranolol jest używany do obniżania wysokiego ciśnienia krwi, co pomaga w zapobieganiu komplikacjom takim jak udar mózgu i zawał serca.

Dławica piersiowa: Stosowany w leczeniu bólu w klatce piersiowej wynikającego z choroby wieńcowej, z wyjątkiem dławicy Prinzmetala, gdzie choroba ma naczynioskurczowy charakter.

Zapobieganie zawałowi serca: U pacjentów z istniejącą chorobą wieńcową, Propranolol może być stosowany do zapobiegania pierwotnemu i wtórnemu zawałowi serca.

Zaburzenia rytmu serca: Lek jest przydatny w regulacji nieprawidłowych rytmów serca, zarówno nadkomorowych jak i komorowych.

Profilaktyka migreny: Propranolol może być stosowany w celu zmniejszenia częstości i nasilenia ataków migrenowych.

Leczenie drżenia samoistnego: Używany do kontroli i zmniejszenia drżenia, które nie jest spowodowane przez stan neurologiczny.

Zmniejszenie lęku: Stosowany w leczeniu lęku sytuacyjnego oraz uogólnionego, szczególnie gdy towarzyszą mu objawy somatyczne jak przyspieszone bicie serca.

Profilaktyka krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego: U pacjentów z nadciśnieniem wrotnym i żylakami przełyku, Propranolol może pomóc w zapobieganiu krwawieniom.

Leczenie wspomagające w nadczynności tarczycy i przełomie tarczycowym: Propranolol jest stosowany do kontroli objawów wynikających z nadmiernie aktywnej tarczycy oraz ciężkiego stanu zwanego przełomem tarczycowym.

Leczenie choroby mięśnia sercowego zwanej kardiomiopatią przerostową: Lek może być używany do leczenia tej choroby, która powoduje pogrubienie i usztywnienie ścian komór serca.

Postępowanie okołooperacyjne w przypadku guza chromochłonnego nadnerczy: Propranolol jest stosowany w połączeniu z lekami z grupy α-adrenolityków w przygotowaniu do operacji usunięcia tego typu guza.

Czytaj więcej: Wskazania do stosowania Propranolol

Działanie leku Propranolol

Propranolol działa poprzez blokowanie receptorów beta-adrenergicznych, co zmniejsza wpływ adrenaliny na serce i naczynia krwionośne. To prowadzi do obniżenia ciśnienia krwi, zwolnienia rytmu serca i zmniejszenia jego zapotrzebowania na tlen. Dzięki temu Propranolol skutecznie pomaga w leczeniu nadciśnienia, arytmii, dławicy piersiowej oraz w profilaktyce migren.

Czytaj więcej: Działanie Propranolol

Dawkowanie leku Propranolol

Nadciśnienie tętnicze:

• Dawka początkowa: 80 mg dwa razy na dobę.
• Może być zwiększana w odstępach tygodniowych.
• Dawka docelowa: od 160 mg do 320 mg na dobę.
• W razie potrzeby lekarz może zalecić dodatkowo lek moczopędny lub inny lek na nadciśnienie.

Leczenie dławicy piersiowej, profilaktyka migreny, leczenie drżenia samoistnego:

• Dawka początkowa: 40 mg dwa lub trzy razy na dobę.
• Może być zwiększana o taką samą dawkę w odstępach tygodniowych.
• Docelowe dawki:
  – Migrena i drżenie samoistne: od 80 mg do 160 mg na dobę.
  – Dławica piersiowa: od 120 mg do 240 mg na dobę.

Zmniejszenie lęku sytuacyjnego i uogólnionego:

• Ostry lęk sytuacyjny: 40 mg na dobę.
• Lęk uogólniony wymagający przewlekłego leczenia: zazwyczaj 40 mg dwa razy na dobę, z możliwością zwiększenia do 40 mg trzy razy na dobę.
• Leczenie kontynuowane w zależności od reakcji pacjenta na lek. Po 6-12 miesiącach stosowania leku, pacjent powinien zgłosić się do lekarza na wizytę kontrolną.

Zaburzenia rytmu serca, kardiomiopatia przerostowa, nadczynność tarczycy i przełom tarczycowy: Dawka: od 10 mg do 40 mg trzy razy na dobę.

Zapobieganie zawałowi serca u pacjentów z chorobą wieńcową oraz zapobieganie powtórnemu zawałowi serca:

• Leczenie rozpoczyna się między 5. a 21. dniem od wystąpienia zawału serca.
• Dawka początkowa: 40 mg cztery razy na dobę przez 2 do 3 dni.
• Całkowitą dawkę dobową można podawać dwa razy na dobę po 80 mg.

Profilaktyka krwawienia z górnego odcinka przewodu pokarmowego u pacjentów z nadciśnieniem wrotnym i żylakami przełyku:

• Początkowo: 40 mg dwa razy na dobę.
• Następnie dawkę zwiększa się do 80 mg dwa razy na dobę.
• Maksymalna dawka: 160 mg dwa razy na dobę.

Postępowanie okołooperacyjne w przypadku guza chromochłonnego nadnerczy (łącznie z α-adrenolitykiem):

• Przed zabiegiem chirurgicznym: 60 mg na dobę przez 3 dni.
• W przypadku nieoperacyjnych, złośliwych guzów: 30 mg na dobę.

Czytaj więcej: Dawkowanie Propranolol

Z czym nie łączyć leku Propranolol

Najistotniejsze jest, aby pamiętać, że Propranolol nie powinien być łączony z antagonistami wapnia o działaniu inotropowym ujemnym oraz z innymi lekami wpływającymi na pracę serca i ciśnienie krwi. Wymagane jest szczegółowe monitorowanie i dostosowanie dawek w przypadku leków kardiologicznych, psychotropowych, na nadciśnienie, migrenę, astmę, oraz środków rozrzedzających krew.

Czytaj więcej: Z czym nie łączyć Propranolol

Skutki uboczne leku Propranolol

Często występujące skutki uboczne (u 1 na 10 osób):

• zaburzenia snu i koszmary nocne,
• bradykardia (spowolnienie akcji serca),
• sinienie i ziębnięcie kończyn,
• przemijające uczucie zmęczenia,
• choroba Raynauda (zaburzenie przepływu krwi do kończyn).

Niezbyt często występujące skutki uboczne (u 1 na 100 osób): zaburzenia czynności układu pokarmowego, takie jak biegunka, nudności i wymioty.

Rzadko występujące skutki uboczne (u 1 na 1 000 osób):

• wahania nastroju, omamy, psychozy,
• zawroty głowy i parestezje (nieprzyjemne mrowienie),
• małopłytkowość (niski poziom płytek krwi),
• problemy z oczami, takie jak suchość oczu czy zaburzenia widzenia,
• nasilenie niewydolności serca i bloku serca,
• skurcz oskrzeli, łysienie, wysypka,
• reakcje skórne o charakterze łuszczycy lub łuszczycopodobne,
• hipotonia ortostatyczna z omdleniem,
• zaostrzenie chromania przestankowego (ból nóg podczas chodzenia).

Bardzo rzadko występujące skutki uboczne: objawy przypominające miastenię (osłabienie mięśni) oraz wzrost miana przeciwciał przeciwjądrowych (ANA), które mogą wskazywać na reakcje autoimmunologiczne.

Skutki uboczne o nieznanej częstotliwości: drgawki związane z hipoglikemią (niski poziom cukru we krwi), szczególnie u pacjentów z ryzykiem hipoglikemii, takich jak osoby starsze, leczone przeciwcukrzycowo, na hemodializie, z przewlekłą chorobą wątroby lub będące w stanie głodu.

Czytaj więcej: Skutki uboczne Propranolol

Przeciwwskazania dla leku Propranolol

Przed rozpoczęciem stosowania leku Propranolol, ważne jest, aby pacjent dokładnie zapoznał się z przeciwwskazaniami i środkami ostrożności związanymi z jego stosowaniem. Niektóre stany zdrowotne i schorzenia mogą sprawić, że Propranolol nie będzie odpowiedni dla danego pacjenta, lub wymagać specjalnej ostrożności. Poniżej szczegółowo omówione są wszystkie istotne przeciwwskazania i środki ostrożności.

Przeciwwskazania do stosowania Propranolol:

Astma oskrzelowa i stany skurczowe oskrzeli: Pacjenci z astmą lub innymi chorobami powodującymi skurcz oskrzeli nie powinni stosować Propranolol, ponieważ może on nasilać te objawy.

Uczulenie na propranolol lub składniki leku: Osoby uczulone na propranolol lub jakikolwiek inny składnik leku nie powinny go przyjmować.

Bradykardia: Bardzo wolna czynność serca jest przeciwwskazaniem do stosowania Propranolol, ponieważ lek ten dodatkowo zwalnia rytm serca.

Wstrząs kardiogenny: Pacjenci w stanie wstrząsu kardiogennego (objawy obejmują zimną, pokrytą potem skórę; spadek ciśnienia krwi; szybkie i słabe tętno; szybki, spłycający się oddech; zmniejszenie objętości wydalanego moczu) nie powinni stosować Propranolol.

Niekontrolowana niewydolność serca: Pacjenci z niewydolnością serca, która nie jest odpowiednio leczona lub jest nieskutecznie leczona, nie powinni przyjmować Propranolol.

Niskie ciśnienie krwi (hipotonia): Lek nie powinien być stosowany przez osoby z niskim ciśnieniem krwi, ponieważ może je dodatkowo obniżyć.

Kwasica metaboliczna: Zwiększone stężenie kwaśnych produktów przemiany materii we krwi jest przeciwwskazaniem do stosowania Propranolol.

Długotrwałe głodzenie: Pacjenci, którzy byli długotrwale głodzeni, nie powinni przyjmować tego leku.

Ciężkie zaburzenia krążenia obwodowego: Osoby z ciężkimi zaburzeniami krążenia obwodowego nie powinny stosować Propranolol.

Blok serca II lub III stopnia: Pacjenci z poważnymi zaburzeniami rytmu serca tego typu nie powinni przyjmować leku.

Dławica Prinzmetala: Propranolol nie jest odpowiedni dla pacjentów z tą szczególną odmianą dławicy piersiowej.

Zespół chorego węzła zatokowego: Lek nie powinien być stosowany przez osoby z tą przypadłością, która polega na zwolnieniu i zaburzeniu rytmu serca oraz zaburzeniach przewodnictwa w sercu.

Nieleczony guz chromochłonny: Pacjenci z tym typem guza nadnerczy, który nie jest leczony, nie powinni stosować Propranolol.

Ryzyko hipoglikemii: Osoby z ryzykiem niskiego poziomu glukozy we krwi (np. niedożywieni, wyniszczeni, przewlekle chorzy na wątrobę) nie powinny przyjmować tego leku.

Środki ostrożności przed zastosowaniem Propranolol:

Niewydolność serca, blok serca I stopnia: Pacjenci z niewydolnością serca lub blokiem serca I stopnia powinni stosować Propranolol pod ścisłą kontrolą lekarza.

Guz chromochłonny: W przypadku obecności guza chromochłonnego, pacjent powinien jednocześnie przyjmować leki z grupy α-adrenolityków, aby uniknąć ryzyka gwałtownego wzrostu ciśnienia krwi.

Zaburzenia krążenia obwodowego: Pacjenci z tymi zaburzeniami powinni być monitorowani podczas stosowania Propranolol.

Cukrzyca: Propranolol może maskować lub zmieniać objawy niskiego poziomu glukozy we krwi, zwłaszcza przyspieszone bicie serca. Pacjenci z cukrzycą powinni stosować lek tylko po konsultacji z lekarzem, a u pacjentów bez cukrzycy lek może zmniejszać poziom glukozy we krwi.

Nadczynność tarczycy: Propranolol może maskować objawy nadczynności tarczycy, dlatego pacjenci z tym schorzeniem powinni być monitorowani.

Uczulenie na beta-adrenolityki: Osoby uczulone na leki z tej grupy mogą mieć nasilone reakcje alergiczne na Propranolol.

Zaburzenia czynności nerek i/lub wątroby: Szczególnie w przypadkach marskości wątroby lub nadciśnienia wrotnego, ponieważ może dojść do pogorszenia czynności wątroby.

Działanie na wyniki badań laboratoryjnych: Propranolol może wpływać na wyniki niektórych badań laboratoryjnych, takich jak oznaczanie bilirubiny (wykonywane w celu wykrycia i monitorowania schorzeń wątroby) oraz związków nazywanych aminami katecholowymi.

Zastosowanie u pacjentów w podeszłym wieku: Pacjenci w podeszłym wieku powinni ściśle przestrzegać zaleceń lekarza dotyczących dawkowania leku, aby uniknąć nadmiernego obniżenia ciśnienia krwi lub spowolnienia czynności serca.

Zadaj pytanie lekarzowi

Zadaj pytanie do lekarza anonimowo i bezpłatnie.

Pytanie do lekarza

Pseudonim *

Email *

Wyślij

O leku

Zamienniki dla leku Propranolol

Ostatnia aktualizacja: 20 marca 2025