Acitren

Acitren jest lekiem zawierającym substancję czynną acytretynę, która jest retynoidem – pochodną witaminy A. Jest przepisywany do leczenia ciężkich i opornych na leczenie zaburzeń rogowacenia skóry, takich jak psoriasis, a także innych schorzeń skórnych.

Działanie Acitren

Acitren jest lekiem stosowanym w leczeniu łuszczycy i zaburzeń rogowacenia. Jego główny składnik aktywny, acytretyna, jest syntetycznym analogiem kwasu retynowego, co oznacza, że naśladuje działanie naturalnie występującego w organizmie kwasu retynowego.

Działanie farmakodynamiczne: Acytretyna normalizuje procesy namnażania i różnicowania komórek nabłonkowych, które są zaburzone w chorobach takich jak łuszczyca. Mechanizm działania acytretyny nie jest do końca zrozumiany, ale wiadomo, że jej działanie jest objawowe, co oznacza, że wpływa na objawy choroby, a nie na jej przyczynę. Acytretyna jest wysoce teratogenna, co oznacza, że może powodować wady rozwojowe płodu, dlatego nie powinna być stosowana przez kobiety w ciąży.

Działanie farmakokinetyczne: Acytretyna jest substancją lipofilną, co oznacza, że rozpuszcza się w tłuszczach i łatwo przenika do tkanek. Jest dobrze wchłaniana przez organizm po doustnym podaniu, a jej biodostępność jest największa, gdy jest przyjmowana razem z posiłkiem. Acytretyna osiąga maksymalne stężenie w osoczu po około 1 do 4 godzin od przyjęcia.

Acytretyna jest metabolizowana w organizmie, przekształcana m.in. w izomer cis (13-cis-acytretyny), a następnie wydalana drogami moczowymi. Obserwacje kliniczne wskazują, że acytretyna może być przekształcana w etretynat, zwłaszcza przy równoczesnym spożywaniu alkoholu. Etretynat jest również silnie teratogenny, a jego czas połowicznego rozpadu jest dłuższy niż acytretyny, dlatego antykoncepcja musi być stosowana przez trzy lata po zakończeniu leczenia acytretyną.

Wskazania do stosowania Acitren

Acitren to lek, który zawiera acytretynę. Jest to retinoid, który reguluje wzrost i rozwój komórek skóry. Oto szczegółowe wskazania do jego stosowania:

• Łuszczyca zwykła: Acitren jest używany w szczególnie ciężkich przypadkach łuszczycy, zwłaszcza w postaci erytrodermicznej i krostkowej. Erytrodermia łuszczycowa objawia się intensywnym zaczerwienieniem prawie całego ciała, natomiast łuszczyca krostkowa charakteryzuje się występowaniem pęcherzy i krost.
• Rogowacenie dłoni i podeszew: To stan, w którym skóra na dłoniach i podeszwach staje się gruba i szorstka, co może powodować dyskomfort i ból. Acitren pomaga w kontrolowaniu procesu rogowacenia i zmiękcza skórę.
• Łuszczyca krostkowa dłoni i podeszew: Jest to rzadka forma łuszczycy, która powoduje bolesne krosty na dłoniach i stopach. Leczenie Acitrenem może pomóc zmniejszyć objawy i poprawić jakość życia pacjentów.
• Rybia łuska (ichtioza): Jest to grupa chorób genetycznych, które powodują suchą, szorstką skórę, która często ma wygląd łusek ryby. Acitren pomaga złuszczać skórę i zmiękcza ją, co może zmniejszyć objawy i poprawić wygląd skóry.
• Choroba Dariera: Jest to rzadka, genetycznie uwarunkowana choroba skóry, która powoduje grudki i łuszczenie skóry, zwłaszcza w okolicach fałdów skóry. Acitren może pomóc kontrolować objawy, chociaż nie jest w stanie wyleczyć choroby.
• Łupież czerwony mieszkowy: Jest to przewlekła choroba skóry charakteryzująca się czerwonymi, łuszczącymi się plamami. Leczenie Acitrenem może pomóc złagodzić objawy.
• Liszaj płaski skóry i błon śluzowych: Liszaj płaski powoduje swędzące, płaskie guzki na skórze, które mogą być czerwone lub fioletowe. Może również wpływać na błony śluzowe, takie jak wewnątrz ust. Acitren może pomóc kontrolować objawy.

Pamiętaj, że wszelkie leczenie powinno być prowadzone pod nadzorem lekarza. Acitren, podobnie jak inne leki, może powodować skutki uboczne i nie jest odpowiedni dla wszystkich pacjentów.

Przeciwwskazania i środki ostrożności do stosowania Acitren

Przeciwwskazania do stosowania Acitren obejmują:

• Nadwrażliwość na substancję czynną (acytretynę), inne retynoidy lub na którąkolwiek substancję pomocniczą.
• Kobiety w ciąży i w wieku rozrodczym, które nie stosują skutecznych metod antykoncepcji. Acytretyna jest substancją teratogenną, co oznacza, że może prowadzić do poważnych wad rozwojowych u nienarodzonego dziecka. Kobiety w wieku rozrodczym muszą stosować skuteczne metody antykoncepcji na 4 tygodnie przed rozpoczęciem leczenia, w trakcie leczenia i przez 3 lata po zakończeniu leczenia.
• Kobiety karmiące piersią, ze względu na ryzyko przedostania się substancji czynnej do mleka matki.
• Pacjenci z ciężkimi zaburzeniami czynności wątroby lub nerek.
• Pacjenci z przewlekle podwyższonym stężeniem lipidów we krwi, ze względu na możliwość pogorszenia stanu metabolicznego.
• Jednoczesne stosowanie z tetracyklinami, które podobnie jak acytretyna mogą powodować wzrost ciśnienia wewnątrzczaszkowego.
• Jednoczesne stosowanie z metotreksatem, z powodu zwiększonego ryzyka zapalenia wątroby.
• Jednoczesne stosowanie z preparatami zawierającymi witaminę A lub z innymi retynoidami ze względu na ryzyko hiperwitaminozy A.

Specjalne ostrzeżenia i środki ostrożności dotyczące stosowania Acitren:

• Ze względu na działanie teratogenne, lek musi być używany z najwyższą ostrożnością u kobiet w wieku rozrodczym. Wszystkie takie pacjentki muszą spełnić warunki Programu Zapobiegania Ciąży, który obejmuje stosowanie skutecznej antykoncepcji, regularne przeprowadzanie testów ciążowych, a także zrozumienie ryzyka teratogenności.
• Jeśli pacjentka zajdzie w ciążę podczas leczenia acytretyną lub w ciągu 3 lat po zakończeniu leczenia, istnieje ryzyko ciężkich wad rozwojowych płodu. W takim przypadku leczenie acytretyną powinno być natychmiast przerwane.
• Wszystkie pacjentki, które mogą zajść w ciążę, muszą być skierowane do lekarza specjalisty w celu uzyskania porady na temat skutecznej antykoncepcji.
• Przed rozpoczęciem leczenia, w trakcie leczenia i przez 3 lata po zakończeniu leczenia u kobiet powinny być przeprowadzane regularne testy ciążowe, a wyniki tych testów powinny być zawsze negatywne.
• W przypadku wystąpienia takich objawów jak nudności, wymioty, bóle głowy, zmęczenie, bezsenność, suchość w gardle, czy zmiany widzenia, pacjenci powinni natychmiast skontaktować się z lekarzem, ponieważ mogą to być oznaki zwiększonego ciśnienia śródczaszkowego, które może wystąpić przy stosowaniu acytretyny.
• Należy monitorować poziom lipidów i funkcje wątroby u pacjentów poddawanych leczeniu acytretyną, ponieważ substancja ta może wpływać na te parametry.
• Pacjenci powinni unikać nadmiernego spożycia alkoholu, a także jednoczesnego stosowania z lekami, które mogą wpływać na funkcje wątroby, co może dodatkowo obciążyć ten organ.
• Acytretyna może wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn, ze względu na możliwość wystąpienia działań niepożądanych, takich jak zaburzenia widzenia czy zawroty głowy.
• Pacjenci powinni unikać ekspozycji na słońce i na promieniowanie UV, ponieważ acytretyna może zwiększać ryzyko poparzeń słonecznych.
• Należy zwrócić uwagę na możliwość wystąpienia reakcji skórnych, takich jak suchość skóry, łuszczenie, wysypka, swędzenie, pęknięcia, zaczerwienienie czy bolesne dłonie i stopy. W takich przypadkach pacjenci powinni skontaktować się z lekarzem.
• W przypadku wystąpienia nagłych i ciężkich reakcji alergicznych, takich jak obrzęk twarzy, ust, języka lub gardła, trudności w oddychaniu czy zasłabnięcie, należy natychmiast wezwać pomoc medyczną.
• W przypadku wystąpienia takich objawów jak nudności, wymioty, bóle głowy, zmęczenie, bezsenność, suchość w gardle, czy zmiany widzenia, pacjenci powinni natychmiast skontaktować się z lekarzem, ponieważ mogą to być oznaki zwiększonego ciśnienia śródczaszkowego, które może wystąpić przy stosowaniu acytretyny.
• Należy monitorować poziom lipidów i funkcje wątroby u pacjentów poddawanych leczeniu acytretyną, ponieważ substancja ta może wpływać na te parametry.
• Pacjenci powinni unikać nadmiernego spożycia alkoholu, a także jednoczesnego stosowania z lekami, które mogą wpływać na funkcje wątroby, co może dodatkowo obciążyć ten organ.
• Acytretyna może wpływać na zdolność prowadzenia pojazdów i obsługi maszyn, ze względu na możliwość wystąpienia działań niepożądanych, takich jak zaburzenia widzenia czy zawroty głowy.
• Pacjenci powinni unikać ekspozycji na słońce i na promieniowanie UV, ponieważ acytretyna może zwiększać ryzyko poparzeń słonecznych.
• Należy zwrócić uwagę na możliwość wystąpienia reakcji skórnych, takich jak suchość skóry, łuszczenie, wysypka, swędzenie, pęknięcia, zaczerwienienie czy bolesne dłonie i stopy. W takich przypadkach pacjenci powinni skontaktować się z lekarzem.

W przypadku wystąpienia nagłych i ciężkich reakcji alergicznych, takich jak obrzęk twarzy, ust, języka lub gardła, trudności w oddychaniu czy zasłabnięcie, należy natychmiast wezwać pomoc medyczną.

Jak stosować Acitren?

Lek Acitren, czyli acytretyna, jest retynoidem działającym na cały organizm. Ze względu na potencjalne ryzyko teratogenne, acytretynę może przepisywać jedynie lekarz, najlepiej dermatolog, który posiada doświadczenie w stosowaniu retynoidów oraz pełną wiedzę na temat związanych z nimi ryzyk.

Dawkowanie acytretyny zależy od objawów klinicznych choroby oraz tolerancji pacjenta na produkt leczniczy. Dawkę musi ustalić indywidualnie lekarz prowadzący, ze względu na różnice w szybkości wchłaniania i metabolizmu acytretyny.

Dorośli

Dla dorosłych, dawka początkowa wynosi 25 mg lub 30 mg acytretyny i jest przyjmowana przez 2 do 4 tygodnie. Dawka ta może zapewnić zadowalające wyniki terapeutyczne. Następnie, dawka podtrzymująca musi być oparta na skuteczności klinicznej i tolerancji. Na ogół, dawka dobowa 25 mg do 50 mg acytretyny przyjmowana przez kolejne 6 do 8 tygodni pozwala osiągnąć optymalny efekt terapeutyczny. W niektórych przypadkach może być konieczne zwiększenie dawki do maksymalnie 75 mg acytretyny na dobę. Nie wolno przekraczać tej maksymalnej dawki.

W przypadku łuszczycy, leczenie zazwyczaj kończy się, gdy zmiany chorobowe ulegną wystarczającej poprawie. Nie zaleca się długotrwałego leczenia. W przypadku zaburzeń rogowacenia zazwyczaj wymagana jest dawka podtrzymująca, która powinna być jak najmniejsza (nawet mniejsza niż 20 mg acytretyny na dobę). W żadnym przypadku nie wolno przekraczać 50 mg acytretyny na dobę.

Dzieci i młodzież

Stosowanie acytretyny u dzieci i młodzieży musi być rozważane z dużą ostrożnością, ze względu na możliwość wystąpienia ciężkich działań niepożądanych podczas długotrwałego stosowania. Lek ten powinien być stosowany tylko wtedy, gdy wszystkie inne opcje terapeutyczne okazały się niewystarczające.

Dawkowanie dla dzieci i młodzieży ustala się na podstawie masy ciała. Dawka dobowa wynosi około 0,5 mg acytretyny na kg masy ciała. Większe dawki do 1 mg acytretyny na kg masy ciała na dobę mogą być konieczne w niektórych przypadkach przez ograniczony czas trwania leczenia. Nie należy przekraczać maksymalnej dawki 35 mg acytretyny na dobę. Dawka podtrzymująca powinna być utrzymywana na jak najniższym poziomie.

Sposób podawania

Acitren jest podawany doustnie. Kapsułki należy przyjmować w całości w trakcie posiłku, najlepiej popijając mlekiem. Dawka acytretyny ustalona przez lekarza musi być bezwzględnie przestrzegana.

Podczas podawania acitretyny, dodatkowe terapie miejscowe, w tym o charakterze pielęgnacyjnym, powinny być omówione z lekarzem prowadzącym.

Czas trwania leczenia jest ustalany przez lekarza, w zależności od rodzaju choroby i tolerancji produktu leczniczego. W przypadku leczenia łuszczycy, zazwyczaj leczenie kończy się po uzyskaniu wystarczającego ustąpienia zmian chorobowych. Długotrwała terapia nie jest zalecana. W przypadku leczenia zaburzeń rogowacenia, leczenie może trwać do 2 lat. Nawroty choroby leczy się w ten sam sposób.

Z czym nie łączyć leku Acitren

Acitren i Witamina A – Przyjmowanie Acitrenu wraz z witaminą A może prowadzić do przedawkowania witaminy A. Objawy przedawkowania witaminy A obejmują m.in. suchość skóry i błon śluzowych, bóle głowy i zmiany widzenia. W przypadku wystąpienia tych objawów należy natychmiast skonsultować się z lekarzem.

Acitren i Inne Retynoidy (np. Izotretynoina, Tretynoina) – Podobnie jak w przypadku witaminy A, wspólne stosowanie Acitrenu z innymi retynoidami zwiększa ryzyko przedawkowania witaminy A. Symptomy są podobne i wymagają konsultacji medycznej.

Acitren i Metotreksat – Współużywanie Acitrenu i metotreksatu może nie tylko zwiększyć ryzyko przedawkowania witaminy A, ale także podwyższyć ryzyko zapalenia wątroby. Objawy mogą obejmować żółtaczkę, utratę apetytu, ból brzucha. W przypadku pojawienia się tych objawów należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Acitren i Tetracykliny – Łączenie Acitrenu z tetracyklinami może prowadzić do zwiększenia ciśnienia wewnątrzczaszkowego. Symptomy to ból głowy, nudności, wymioty, zmiany widzenia. W razie wystąpienia tych objawów konieczna jest pilna konsultacja lekarska.

Acitren i Fenytoina – Acitren może częściowo wypierać fenytoinę z jej miejsc wiązania z białkami, co może wpłynąć na skuteczność leczenia padaczki. W przypadku zmian w kontroli napadów padaczkowych należy skonsultować się z lekarzem.

Acitren i Antykoncepcja Progesteronowa – Działanie antykoncepcyjne środków zawierających wyłącznie progesteron w małej dawce może być zmniejszone przez Acitren. W przypadku stosowania takich środków antykoncepcyjnych należy rozważyć alternatywne metody.

Acitren i Alkohol – Spożycie alkoholu podczas leczenia Acitrenem może prowadzić do powstania etretynatu, substancji szkodliwej dla nienarodzonego dziecka. W przypadku kobiet w wieku rozrodczym, konieczne jest unikanie alkoholu podczas leczenia Acitrenem i przez 2 miesiące po jego zakończeniu.

Czytaj więcej: Z czym nie łączyć leku Acitren

Skutki uboczne leku Acitren

Stosowanie Acitren może prowadzić do szeregu działań niepożądanych. Poniżej wymieniam i opisuję te skutki uboczne z podziałem na ich prawdopodobieństwo wystąpienia:

Bardzo rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić u nie więcej niż 1 na 10 000 osób):

• Niezwykle silny lub długotrwały ból głowy, nudności, wymioty i zaburzenia widzenia – mogą to być objawy zwiększonego ciśnienia krwi w mózgu.
• Zażółcenie skóry i białek oczu – mogą to być objawy żółtaczki lub zapalenia wątroby. Innymi objawami mogą być utrata apetytu, gorączka, ogólne złe samopoczucie, nudności, ciemne zabarwienie moczu i ból brzucha.
• Pogorszenie widzenia w nocy, zapalenie rogówki oka (owrzodzenie rogówki).
• Ból kości, zmiany w kościach.

Częstość nieznana (częstość nie może być określona na podstawie dostępnych danych):

• Natychmiastowa reakcja alergiczna z objawami takimi jak wysypka skórna, obrzęk lub swędzenie skóry, czerwone i obrzęknięte oczy, silne uczucie zatkania nosa, astma lub świszczący oddech. Reakcja ta może mieć nasilenie od łagodnej do zagrażającej życiu.
• Ciężki stan, podczas którego małe naczynia krwionośne (naczynia włosowate) przeciekają (zespół przesiąkania włośniczek/zespół kwasu retynowego). Może to prowadzić do ciężkiego niedociśnienia tętniczego (niskie ciśnienie krwi), obrzęków (nagromadzenie płynów powodujące obrzęk) i wstrząsu (zapaść). Objawy obejmują opuchnięcie lub obrzęk, trudności w oddychaniu, skurcze żołądka, ból mięśni, nadmierne pragnienie i ogólne uczucie zmęczenia oraz osłabienia.
• Ciężka reakcja skórna z objawami takimi jak wysypka, pęcherze, łuszczenie się skóry (złuszczające zapalenie skóry).
• Zakażenia pochwy (zwane również drożdżycą lub grzybicą),
• Zaburzenia słuchu, dzwonienie w uszach (szumy uszne).
• Uderzenia gorąca.
• Zmiany w odczuwaniu smaku, krwawienie z odbytu.
• Małe, czerwonawe guzki na skórze, które łatwo krwawią (ziarniniak ropotwórczy).
• Wypadanie rzęs i bocznych brwi (madaroza).
• Bezbolesny, (rzadko) swędzący obrzęk skóry, błon śluzowych i sąsiadujących tkanek.
• Pokrzywka.
• Ścieńczenie skóry.
• Poprawa lub pogorszenie tolerancji glukozy u pacjentów z cukrzycą.
• Zmiana w brzmieniu głosu (dysfonia).

Bardzo częste działania niepożądane (mogą wystąpić u więcej niż 1 na 10 osób):

• Suche, podrażnione lub obrzęknięte oczy i związana z tym nietolerancja soczewek kontaktowych,
• Sucha, podrażniona błona śluzowa nosa, katar, krwawienia z nosa,
• Suchość w jamie ustnej, pragnienie,
• Suchość lub stan zapalny warg, może być złagodzony przez zastosowanie tłustej maści. Swędzenie, wypadanie włosów, łuszczenie się skóry na dłoniach i podeszwach lub nawet na całym ciele,
• Zaburzenia czynności wątroby (potwierdzone badaniami krwi),
• Zwiększone stężenie tłuszczu we krwi (potwierdzone badaniami krwi).

Częste działania niepożądane (mogą wystąpić u nie więcej niż 1 na 10 osób):

• Ból głowy,
• Zapalenie błony śluzowej jamy ustnej, ból brzucha, biegunka, nudności, wymioty,
• Delikatna skóra, uczucie lepkiej skóry lub wysypka, zapalenie skóry, zmiana struktury włosów, łamliwe paznokcie, zapalenie fałdów paznokciowych, zaczerwienienie skóry,
• Ból stawów, ból mięśni,
• Obrzęk dłoni, stóp i kostek.

Niezbyt częste działania niepożądane (mogą wystąpić u nie więcej niż 1 na 100 osób):

• Senność,
• Niewyraźne widzenie,
• Zapalenie dziąseł,
• Szczeliny, pęknięcia lub nadżerki skóry np. wokół ust, pęcherze skóry i zapalenie skóry (pęcherzowe zapalenie skóry), zwiększona wrażliwość skóry na światło słoneczne (nadwrażliwość na światło).

Rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić u nie więcej niż 1 na 1 000 osób):

• Uszkodzenie obwodowego układu nerwowego, w tym objawy towarzyszące takie jak osłabienie mięśni, drętwienie lub mrowienie w dłoniach i stopach, a nawet pieczenie, kłucie lub nagłe przeszywające bóle.

Bardzo rzadkie działania niepożądane (mogą wystąpić u nie więcej niż 1 na 10 000 osób):

• Pogorszenie widzenia w nocy, zapalenie rogówki oka (owrzodzenie rogówki),
• Ból kości, zmiany w kościach.

Czytaj więcej: Skutki uboczne leku Acitren

Zadaj pytanie lekarzowi

Zadaj pytanie do lekarza anonimowo i bezpłatnie.

Pytanie do lekarza

Pseudonim *

Email *

Wyślij

O leku

Zamienniki dla leku Acitren

Ostatnia aktualizacja: 14 kwietnia 2024