Escapelle

Escapelle to lek antykoncepcyjny stosowany w nagłych przypadkach, który zawiera 1,5 mg lewonorgestrelu – syntetycznego hormonu. Jego główne zastosowanie polega na zapobieganiu ciąży, gdy jest przyjęty do 72 godzin po niezabezpieczonym stosunku płciowym, a największą skuteczność osiąga, gdy zostanie zażyty w ciągu pierwszych 12 godzin.

Wskazania do stosowania leku Escapelle

Escapelle jest stosowany w nagłych przypadkach antykoncepcyjnych, aby zapobiec nieplanowanej ciąży po niezabezpieczonym stosunku płciowym. Główne wskazania do jego zastosowania to:

• Brak zastosowania żadnej metody antykoncepcji podczas stosunku – gdy w trakcie współżycia nie użyto żadnych środków zapobiegających ciąży.
• Nieprawidłowe użycie prezerwatywy – na przykład jeśli prezerwatywa zsunęła się, pękła lub była użyta niewłaściwie.
• Niepowodzenie innych metod antykoncepcyjnych – takie jak przemieszczenie się kapturka antykoncepcyjnego, krążka lub wkładki, ich uszkodzenie, albo niewłaściwy czas usunięcia.
• Przerwanie stosunku seksualnego w niewłaściwym momencie – gdy nie doszło do wycofania penisa z pochwy w odpowiednim czasie podczas stosunku przerywanego, co doprowadziło do wytrysku w pochwie lub na zewnętrzne narządy płciowe.

Każda z tych sytuacji zwiększa ryzyko zajścia w ciążę, dlatego w takich przypadkach stosuje się Escapelle.

Czytaj więcej: Wskazania do stosowania Escapelle

Działanie leku Escapelle

Escapelle działa poprzez zahamowanie lub opóźnienie owulacji, co zapobiega uwolnieniu komórki jajowej z jajnika i uniemożliwia zapłodnienie. Aby lek był jak najbardziej skuteczny, należy go zażyć jak najszybciej po niezabezpieczonym stosunku – najlepiej  zażyć tabletkę w ciągu pierwszych 12 godzin, co pozwala osiągnąć skuteczność Escapelle na poziomie około 98%. Oznacza to, że mniej niż 2 na 100 kobiet zajdzie w ciążę, jeśli lek zostanie zażyty w tym czasie. Im dłużej zwleka się z zażyciem tabletki, tym większe ryzyko zajścia w ciążę, dlatego maksymalny czas to 72 godziny. Skuteczność Escapelle spada jednak w przypadku kobiet o wyższej masie ciała – badania wskazują, że kobiety ważące powyżej 70-75 kg mogą mieć zwiększone ryzyko zajścia w ciążę, nawet o 6% przy masie 80 kg i więcej³. Wzrost BMI jest również istotnym czynnikiem, który wpływa na zmniejszenie skuteczności leku. Dlatego osoby z wyższą wagą powinny rozważyć inne opcje antykoncepcji awaryjnej, np. wkładkę wewnątrzmaciczną. Ważne jest, aby pamiętać, że Escapelle nie działa, jeśli kobieta już zaszła w ciążę przed jego zażyciem.

Czytaj więcej: Działanie Escapelle

Dawkowanie leku Escapelle

Escapelle stosowany jest jako antykoncepcja awaryjna, co oznacza, że należy go przyjąć w sytuacjach, gdy inne metody zapobiegania ciąży zawiodły lub nie zostały zastosowane. Aby lek działał najskuteczniej, powinien być zażyty jak najszybciej po niezabezpieczonym stosunku. Nie ma znaczenia, czy zażyjemy go rano, czy wieczorem, jednak najlepiej przyjąć tabletkę w ciągu 12 godzin, ponieważ jej skuteczność maleje z upływem czasu. Maksymalny czas na zażycie leku wynosi 72 godziny (3 dni) po stosunku, ale im wcześniej zostanie zastosowany, tym większa szansa, że zapobiegnie ciąży.

Dawkowanie w zależności od przypadków:

• Po niezabezpieczonym stosunku płciowym – jeśli nie zostały zastosowane żadne środki antykoncepcyjne podczas stosunku, Escapelle należy przyjąć jak najszybciej, najlepiej w ciągu 12 godzin, niezależnie od pory dnia (rano czy wieczorem). Najlepsze efekty osiąga się, jeśli nie zwlekamy z jej zażyciem, a opóźnianie zmniejsza skuteczność.
• W przypadku pęknięcia prezerwatywy – jeśli podczas stosunku prezerwatywa pękła, zsunęła się lub została nieprawidłowo użyta, zaleca się natychmiastowe przyjęcie Escapelle. Tabletka ma na celu zminimalizowanie ryzyka zapłodnienia, hamując owulację lub uniemożliwiając połączenie plemników z komórką jajową.
• Przerwanie stosunku płciowego w niewłaściwym momencie – w sytuacji, gdy stosunek przerywany zakończył się niepowodzeniem, np. wytrysk nastąpił w pochwie lub na narządach płciowych, Escapelle pomaga zapobiec nieplanowanej ciąży. Lek należy przyjąć jak najszybciej, pamiętając, że jego skuteczność spada z każdą godziną.
• Zapomnienie o regularnych środkach antykoncepcyjnych – w przypadku, gdy zapomniano o przyjęciu codziennej dawki antykoncepcji hormonalnej, a doszło do niezabezpieczonego stosunku, Escapelle może zapobiec ciąży. Ważne, aby przyjąć tabletkę jak najszybciej, nawet jeżeli dopiero później zorientujemy się, że pominęliśmy regularną antykoncepcję.

Tabletka Escapelle jest łatwa w stosowaniu. Należy wyjąć ją z blistra suchymi rękami i położyć na języku, gdzie zacznie się rozpuszczać. Po rozpuszczeniu, tabletkę należy połknąć. Nie wymaga ona popijania wodą, ale nie należy jej żuć ani rozgryzać, aby zapewnić pełną skuteczność. Można ją przyjąć o dowolnej porze dnia, niezależnie od tego, czy jest to rano czy wieczorem, ale kluczowe jest, aby zrobić to jak najszybciej po stosunku.

Po zastosowaniu Escapelle dobrze jest skonsultować się z lekarzem po około trzech tygodniach, aby upewnić się, że lek zadziałał prawidłowo. Jeśli krwawienie miesiączkowe spóźnia się o ponad 5 dni lub jest nietypowo skąpe lub obfite, należy skonsultować się z lekarzem i przeprowadzić test ciążowy.

Specjalne środki ostrożności

• Wymioty po Escapelle: Jeśli dojdzie do wymiotów w ciągu trzech godzin od przyjęcia tabletki, jej działanie może być osłabione. W takiej sytuacji należy jak najszybciej przyjąć kolejną tabletkę. Jest to konieczne, aby zapewnić ochronę przed ciążą.
• Kolejne stosunki w tym samym cyklu: Jeżeli po przyjęciu Escapelle dojdzie do kolejnego niezabezpieczonego stosunku płciowego w tym samym cyklu, tabletka nie zadziała ponownie. Ryzyko zajścia w ciążę wraca, dlatego zaleca się stosowanie innych metod, np. prezerwatywy, aż do momentu wystąpienia następnej miesiączki.
• Regularna antykoncepcja po zastosowaniu Escapelle: Po przyjęciu Escapelle można kontynuować stosowanie regularnej antykoncepcji hormonalnej, takiej jak tabletki antykoncepcyjne. Ważne jednak, aby obserwować swój cykl. Jeżeli nie wystąpi krwawienie w przerwie między tabletkami, zaleca się wizytę u lekarza, aby wykluczyć ewentualną ciążę.
• Następne krwawienie miesiączkowe: Zazwyczaj po przyjęciu Escapelle krwawienie miesiączkowe pojawia się w planowanym terminie. W niektórych przypadkach może nastąpić kilka dni wcześniej lub później. Jeśli miesiączka spóźnia się o więcej niż 5 dni, warto wykonać test ciążowy, aby upewnić się, że lek zadziałał.
• Przedawkowanie Escapelle: Przedawkowanie Escapelle nie powoduje ciężkich objawów, ale może prowadzić do nasilenia działań niepożądanych, takich jak nudności, wymioty czy nieregularne krwawienia z dróg rodnych. W przypadku przyjęcia zbyt dużej ilości tabletek, zaleca się skontaktowanie z lekarzem, aby upewnić się, że nie doszło do zaburzeń cyklu miesiączkowego lub innych powikłań.

Escapelle to skuteczny środek antykoncepcji awaryjnej, ale jego działanie jest uzależnione od szybkiego zastosowania. W przypadku wątpliwości co do jego stosowania, warto skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą, aby uzyskać odpowiednie wsparcie i zalecenia dotyczące dalszej ochrony przed ciążą.

Czytaj więcej: Dawkowanie Escapelle

Z czym nie łączyć leku Escapelle

ESCAPELLE i leki przeciwpadaczkowe – Leki przeciwpadaczkowe takie jak prymidon, fenytoina i karbamazepina mogą zmniejszać skuteczność ESCAPELLE. Stosowanie tych leków może wymagać dostosowania dawki ESCAPELLE lub zastosowania alternatywnych metod antykoncepcji.

ESCAPELLE i leki przeciwgruźlicze – Ryfampicyna i ryfabutyna, stosowane w leczeniu gruźlicy, mogą osłabiać działanie ESCAPELLE. W przypadku przyjmowania tych leków, lekarz może zalecić inne metody antykoncepcji, na przykład wkładkę wewnątrzmaciczną.

ESCAPELLE i leki przeciwretrowirusowe – Leki takie jak rytonawir i efawirenz, używane w terapii HIV, mogą wpływać na skuteczność ESCAPELLE. Może być konieczne zastosowanie innych metod antykoncepcyjnych.

ESCAPELLE i leki przeciwgrzybicze – Gryzeofulwina, stosowana w leczeniu infekcji grzybiczych, może obniżać skuteczność ESCAPELLE. W takim przypadku zalecane jest poszukiwanie alternatywnych metod antykoncepcji.

ESCAPELLE i preparaty z dziurawcem – Leki ziołowe zawierające dziurawiec zwyczajny mogą obniżać efektywność ESCAPELLE. Należy rozważyć inne opcje antykoncepcyjne w przypadku stosowania tych suplementów.

Czytaj więcej: Z czym nie łączyć Escapelle

Skutki uboczne leku Escapelle

Działania niepożądane po zastosowaniu leku Escapelle mogą się pojawić, ale nie muszą wystąpić u każdej pacjentki. Objawy te mają różne nasilenie i częstotliwość, a poniżej opisane są te najważniejsze.

Do najczęściej występujących skutków ubocznych (u więcej niż 1 na 10 pacjentek) należą:

• nieregularne krwawienia lub plamienia śródcykliczne – mogą wystąpić plamienia między miesiączkami, które różnią się od normalnego krwawienia;
• ból podbrzusza – dyskomfort lub ból w dolnej części brzucha;
• zmęczenie – uczucie osłabienia i wyczerpania;
• nudności – nieprzyjemne odczucia w żołądku, czasami prowadzące do wymiotów;
• bóle głowy – od łagodnych do bardziej intensywnych;
• tkliwość piersi – może wystąpić bolesność piersi i ich nadwrażliwość.

Skutki te mogą być krótkotrwałe i zazwyczaj mijają bez interwencji medycznej.

Rzadziej (u mniej niż 1 na 10 pacjentek), ale nadal możliwe, są:

• wymioty – szczególnie w ciągu pierwszych kilku godzin po przyjęciu tabletki;
• zmiany w krwawieniu miesiączkowym – miesiączki mogą być bardziej obfite lub skąpe, a także pojawić się wcześniej lub później niż zwykle;
• zawroty głowy – uczucie niestabilności lub oszołomienia, czasami prowadzące do utraty równowagi;
• biegunka – zaburzenia żołądkowo-jelitowe, które mogą powodować luźne stolce.

Chociaż te działania niepożądane występują rzadziej, mogą być bardziej uciążliwe, dlatego warto je monitorować.

Bardzo rzadko (u nie więcej niż 1 na 10 000 pacjentek) mogą wystąpić poważniejsze reakcje, takie jak:

• wysypka, pokrzywka lub świąd – reakcje alergiczne, które mogą objawiać się zaczerwienieniem skóry i uczuciem swędzenia;
• ból miednicy – może być mylony z innymi schorzeniami, dlatego ważne jest monitorowanie tych objawów;
• bolesne miesiączkowanie – miesiączki mogą być bardziej bolesne niż zazwyczaj.

Czytaj więcej: Skutki uboczne Escapelle

Przeciwwskazania dla leku Escapelle

Przede wszystkim lek Escapelle nie powinien być stosowany u kobiet, które są uczulone na lewonorgestrel lub jakikolwiek inny składnik leku. Reakcje alergiczne mogą być poważne i objawiać się obrzękiem twarzy, wysypką, świądem czy trudnościami w oddychaniu. Jeśli pacjentka ma historię alergii na podobne substancje, przyjęcie leku może prowadzić do poważnych powikłań.

Escapelle nie jest skuteczny, jeśli kobieta już jest w ciąży. Lek ten działa poprzez zapobieganie zapłodnieniu, ale nie przerywa ciąży, która już się rozwija. Jeżeli pacjentka podejrzewa, że może być w ciąży – na przykład opóźnia się jej miesiączka o więcej niż 5 dni lub występuje nietypowe krwawienie – nie powinna przyjmować Escapelle, ponieważ lek ten nie będzie w stanie przerwać ciąży. Escapelle nie jest tabletką aborcyjną i nie zakończy istniejącej ciąży, więc w takim przypadku nie zadziała.

Kolejną istotną kwestią są choroby układu pokarmowego, takie jak choroba Leśniowskiego-Crohna, które mogą wpływać na wchłanianie leku. Kobiety cierpiące na tego typu schorzenia mogą mieć obniżoną zdolność do przyswajania lewonorgestrelu, co prowadzi do zmniejszenia skuteczności Escapelle. W takich przypadkach lekarz może zalecić alternatywne metody antykoncepcji awaryjnej, takie jak wkładka wewnątrzmaciczna.

Równie ważnym przeciwwskazaniem jest ciężkie zaburzenie czynności wątroby. Lewonorgestrel, będący główną substancją czynną Escapelle, jest metabolizowany w wątrobie. W przypadku kobiet, które mają poważne problemy z wątrobą, metabolizm leku może być zaburzony, co może wpłynąć na jego skuteczność i wywołać dodatkowe skutki uboczne. W takich przypadkach antykoncepcja hormonalna nie jest zalecana.

W przypadku pacjentek, które miały w przeszłości ciążę pozamaciczną – czyli ciążę rozwijającą się poza macicą, zwykle w jajowodach – stosowanie Escapelle jest niezalecane. Historia ciąży pozamacicznej lub stanów zapalnych jajowodów znacząco zwiększa ryzyko wystąpienia kolejnej takiej ciąży, co może prowadzić do poważnych komplikacji. Escapelle może w takich przypadkach być nieskuteczny, a lekarz może zalecić inne metody antykoncepcji, bardziej odpowiednie dla kobiet z tą historią zdrowotną.

Istnieje również powiązanie między skutecznością Escapelle a masą ciała pacjentki. Badania wskazują, że skuteczność lewonorgestrelu może spadać wraz ze wzrostem masy ciała. Kobiety ważące powyżej 70-75 kg mogą mieć obniżoną skuteczność leku, a u tych o wadze powyżej 80 kg ryzyko zajścia w ciążę po jego przyjęciu wzrasta do 6% lub więcej. Chociaż lek jest nadal zalecany niezależnie od masy ciała, kobiety o wyższym wskaźniku BMI mogą rozważyć inne formy antykoncepcji awaryjnej, takie jak wkładki domaciczne, które mogą być bardziej odpowiednie.

Ważnym aspektem stosowania Escapelle jest świadomość, że lek nie chroni przed chorobami przenoszonymi drogą płciową. Jeśli podczas stosunku nie użyto prezerwatywy lub została ona uszkodzona, kobieta może być narażona na infekcje takie jak HIV, chlamydia czy rzeżączka. Escapelle nie zapobiega takim zakażeniom, a więc dodatkowe środki, takie jak prezerwatywy, są niezbędne, aby zabezpieczyć się przed chorobami przenoszonymi drogą płciową.

Kolejnym ważnym czynnikiem jest to, że Escapelle nie jest przeznaczony do stosowania u dzieci i młodzieży przed pierwszą miesiączką. Lek nie powinien być używany przez pacjentki, które nie rozpoczęły jeszcze cyklu miesiączkowego, ponieważ nie ma wystarczających danych dotyczących bezpieczeństwa stosowania leku w tej grupie wiekowej.

Ponadto, istnieje ryzyko zmniejszonej skuteczności leku u kobiet stosujących inne leki, które wpływają na wchłanianie lewonorgestrelu. Na przykład niektóre leki przeciwpadaczkowe, przeciwwirusowe czy zioła takie jak dziurawiec mogą osłabiać działanie Escapelle. W takich sytuacjach lekarz może zalecić zwiększenie dawki lub zastosowanie alternatywnej formy antykoncepcji awaryjnej.

Z tych wszystkich powodów, przed zażyciem Escapelle zawsze warto skonsultować się z lekarzem, aby omówić wszystkie ewentualne przeciwwskazania i upewnić się, że lek będzie bezpieczny i skuteczny w danym przypadku.

Zadaj pytanie lekarzowi

Zadaj pytanie do lekarza anonimowo i bezpłatnie.

Pytanie do lekarza

Pseudonim *

Email *

Wyślij

O leku

Źródła

Ostatnia aktualizacja: 23 listopada 2024