Kardiolog – Jak się przygotować do wizyty?
Kardiologia to dziedzina medycyny, która poświęcona jest jednemu z najważniejszych organów – sercu i całemu układowi sercowo-naczyniowemu. Już w XX wieku choroby kardiologiczne były przyczyną śmierci niecałych 50 % ludności w krajach rozwiniętych i 25 % w krajach rozwijających się. Rozwój kardiologii pozwolił na przestrzeni lat na wydłużenie życia ludzkiego nawet o kilkadziesiąt lat. Czym dokładnie zajmuje się kardiolog, jakie choroby leczy i jakie może zlecić badania swoim pacjentom?
Spis treści
Czym zajmuje się kardiolog?
Kardiolog czyli specjalista w dziedzinie medycyny zwanej kardiologią zajmuje się profilaktyką, diagnostyką i leczeniem chorób, schorzeń oraz wad (wrodzonych oraz nabytych) układu sercowo-naczyniowego, a w tym głównie serca, aorty oraz naczyń krwionośnych. Kardiologia zajmuje się więc całym układem krążenia oraz profilaktyką i leczeniem chorób sercowo-naczyniowych.
Do głównych zadań kardiologa należą:
- diagnostyka oraz leczenie chorób serca, naczyń krwionośnych oraz układu krążenia (zarówno nabytych jak i wrodzonych),
- zapewnienie opieki pacjentom borykającym się z chorobami serca i/lub układu krążenia (w tym również prowadzenie tych pacjentów, wspieranie ich podczas rehabilitacji),
- opieka medyczna nad pacjentami,
- przeprowadzanie badań kardiologicznych (m.in. echokardiografii, cewnikowanie serca),
- ścisła współpraca z innymi specjalizacjalistami tkj. kardiochirurg, radiolog.
Do chorób kardiologicznych zalicza się m.in.:
- choroba niedokrwienna serca (głównie w przebiegu miażdżycy),
- niewydolność serca,
- zaburzenia rytmu serca (tkj. migotanie przedsionków),
- choroby zastawek serca,
- zapalne choroby serca tkj. zapalenie wsierdzia, zapalenie mięśnia sercowego.
Jak przygotować się do wizyty u kardiologa?
Przede wszystkim w ramach przygotowania się do wizyty u kardiologa na wstępie warto się upewnić, że specjalista, z którego wiedzy będziemy korzystać jest lekarzem profesjonalnym, cieszącym się dobrą opinią wśród swoich pacjentów. Pacjenci z chorobami kardiologicznymi często potrzebują długiego leczenia, więc warto zadbać o podstawowe kwestie tkj. zaufanie do swojego lekarza, który będzie planował nasze leczenie. Jeśli już udało nam się wybrać specjalistę, który nam odpowiada na wizytę należy zabrać ze sobą:
- Aktualne wyniki badań (morfologia, mocz) jeśli takie posiadamy oraz wyniki badań, które wykonywaliśmy wcześniej co umożliwi porównanie naszego obecnego stanu zdrowia z wcześniejszym. Wykonanie konkretnych badań często zleca już lekarz rodzinny zanim skieruje pacjenta do kardiologa.
- Spis wszystkich leków, które przyjmujemy (nazwy oraz dawkowanie). Najlepiej spisać nazwy leków zarówno tych przepisanych przez innych specjalistów jak i tych dostępnych bez recepty, które zażywamy. Lepiej również zapisać leki, które wcześniej przyjmowaliśmy.
- Dokumentację medyczną, a w tym historię chorób, karty informacyjne z leczenia szpitalnego.
- Informacje dotyczące historii chorób (zwłaszcza kardiologicznych) w rodzinie.
- Listę pytań, które chcemy zadać lekarzowi.
- Na wizytę warto również odpowiednio się ubrać czyli komfortowo i na tyle swobodnie, aby możliwe było szybkie rozebranie się do pasa i przygotowanie do ewentualnego badania zleconego przez kardiologa (np. w przypadku badania EKG konieczne będzie odsłonięcie kostek u nóg oraz przedramion).
Jak wygląda wizyta u kardiologa?
Wizyta u kardiologa standardowo powinna się rozpocząć od szczegółowego wywiadu lekarskiego przeprowadzonego z pacjentem. Wywiad będzie obejmował kwestie tkj. objawy (charakter i czas trwania), z którymi zgłasza się pacjent, opis bólu, jeśli się pojawia, potencjalne przyczyny tych objawów (jak np. nasilenie stresu, zmiana stylu życia), historia chorób, przyjmowane leki, stosowana dieta, nałogi, aktywność fizyczna, a nawet aktywność seksualna. Należy pamiętać, że wszystkie dolegliwości, nawet te które mogą nam się wydawać mało istotne jak np. osłabienie, duszności, mogą świadczyć o chorobach kardiologicznych, dlatego warto dokładnie obserwować swój organizm i wszelkie niepokojące sygnały zgłosić lekarzowi. Ważne jest, aby podczas wywiadu udzielać lekarzowi tylko szczerych odpowiedzi. Lekarz również zapozna się z dokumentacją medyczną, którą posiadamy, a w tym z wynikami badań, które będą istotne z punktu widzenia kardiologicznego. Na wizycie lekarz może wykonać również badania fizykalne czyli tzw. dodatkowe, które mogą potwierdzić lub wykluczyć istnienie choroby. Badanie fizykalne składa się z osłuchiwania serca, które pozwala na wykrycie zmian patologicznych tkj. np. szmery serca, zmierzenie ciśnienia tętniczego w ciągu doby, co pozwala na wykluczenie lub potwierdzenie nadciśnienia tętniczego, obliczenie wskaźnika masy ciała oraz dokonanie pomiaru obwodu talii pacjenta, w celu sprawdzenia czy u pacjenta występuje nadwaga będąca jedną z głównych przyczyn problemów kardiologicznych. Podczas wizyty lekarz, jeśli pojawi się taka potrzeba, zaleci pacjentowi zmianę stylu życia – warto więc zanotować sobie te wszystkie zalecenia. Jeśli lekarz nie będzie wykonywał żadnego badania na wizycie może zlecić pacjentowi dodatkowe badania i umówić termin kolejnej konsultacji. Na koniec wizyty jest czas dla pacjenta i wtedy można swobodnie zadać lekarzowi wszystkie nurtujące nas pytania. Podczas wizyty lekarz może przepisać również przedłużenie leków np. na nadciśnienie.
Badania, które może zlecić kardiolog
Do podstawowych badań, które może zlecić kardiolog swoim pacjentom należą:
Badania nieinwazyjne tkj.:
- EKG podstawowe (elektrokardiogram spoczynkowy) czyli badanie wykonywane za pomocą elektrod odpowiednio przymocowanych do skóry klatki piersiowej pacjenta. Badanie pozwala na zarejestrowanie aktywności serca oraz ocenę jego rytmu i częstotliwości pracy. Na tej podstawie lekarz może wykryć nieprawidłowości w pracy serca oraz uszkodzenia mięśnia sercowego spowodowane zawałem. Zdarza się tak, że podczas wykonywania tego badania lekarz wykryje nieprawidłowości świadczące o tym, że pacjent w tym momencie przechodzi zawał serca, albo jest w stanie przedzawałowym – taka sytuacja wymaga natychmiastowej interwencji i wezwania pogotowia ratunkowego, ponieważ jest to sytuacja zagrażająca życiu. Zapis EKG umożliwia również ocenę wielkości komór serca.
- EKG wysiłkowe (elektrokardiograficzny test wysiłkowy) czyli badanie wykonywane w momencie, gdy pacjent maszeruje na bieżni. Dzięki podejmowanemu wysiłkowi przez pacjenta możliwe jest dokonanie oceny zmian zachodzących w sercu podczas wysiłku.
- Holter EKG jest uzupełnieniem badania EKG- pozwala na długoterminowy zapis elektrycznej aktywności serca pod kątem poszukiwania zaburzeń rytmu serca.
- Holter ciśnieniowy- badanie, dzięki któremu mamy możliwość wielokrotnego pomiaru ciśnienia tętniczego w ciągu dnia i nocy;
- Echo serca (echokardiografia) jest badaniem wykonywanym przy użyciu fal ultradźwiękowych (USG – ultrasonografu), które odbijają się od serca. Badanie to pozwala na ocenę budowy serca oraz naczyń krwionośnych (dużych).
- RTG klatki piersiowej, które pozwala na ocenę sylwety serca.
- Rezonans magnetyczny serca, tomografia komputerowa serca, scyntygrafia serca pozwalające na szczegółową ocenę budowy serca oraz naczyń wieńcowych.
Badania inwazyjne tkj.:
- Koronarografia- badanie umożliwiające dokładna ocenę przepływu krwi w naczyniach wieńcowych odpowiadających za ukrwienie serca.
Badania laboratoryjne tkj.:
- Lipidogram, który pozwala na określenie poziomu cholesterolu (całkowitego. LDL i HDL), triglicerydów.
- Stężenie glukozy na czczo
- Stężenie hemoglobiny glikowanej
- Białko C-reaktywne
Stężenie markerów sercowych we krwi, które wykorzystywane jest w diagnostyce choroby niedokrwiennej mięśnia sercowego i w wykrywaniu uszkodzeń mięśnia sercowego, martwicy, śmierci komórek mięśnia sercowego.
Czy do kardiologa jest potrzebne skierowanie?
Tak – każda osoba, która chce bezpłatnie skorzystać z wizyty kardiologicznej w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia musi posiadać ważne skierowanie wystawione przez lekarza rodzinnego (lub innego specjalistę). Brak ważnego skierowania lub ubezpieczenia zdrowotnego obliguje pacjenta do uiszczenia opłaty za wizytę u kardiologa.